Anne Sütü ve içeriği

Yenidoğanın Besin Gereksinimi

Yenidoğan bebeğin ikinci ayın sonuna kadar büyümesi için günde ortalama kilogram başına 120 kaloriye ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç iki aydan sonra giderek azalmaya başlar. Bir yaşına gelmiş bir sağlıklı bebeğin kalori gereksinimi 100 k.cal/kg’dır. Gerçek kalori ihtiyacı ise bebeğin aaktivitesine bağlıdır. Aktif bir bebek pasif bir bebeğe oranla daha çok kaloriye ihtiyaç duyar. Bu kaloriyi sağlamada ki en temel besin kaynağı anne sütüdür. Anne sütündeki bileşenlerin neler olduğu alt başlıklar altında toplanabilir.

Protein:

Yenidoğan ve bebeklik döneminde hızlı büyümeden kaynaklı protein gereksinimi yüksektir. Yaşamın ilk iki ayındaki protein gereksinimi kilogram başına 2,2 gram kadardır. Anne sütünde bulunan en baskın proteinler kazein ve albumindir. Kazein/albumin oranı anne sütünde 35/65 iken; inek sütünde bu oran 90/20 olarak görülür. Bu sonuç ile inek sütünde ki kazein yoğunluğunun fazla olmasıyla sindiriminin daha güç olduğu ortaya çıkar. İnek sütü anne sütüne oranla üç kat fazla protein içerdiği için mutlaka seyreltilmesi gerekir.

Yağ:

İnek sütünde bulunan yağlar bir çok yönüyle anne sütünden farklılık gösterir. Anne sütü birkaç doymuş yağ asidinin yanı sıra, inek sütünden üç kat daha fazla doymamış yağ asitlerini içerir. Bebek, anne sütündeki yağları daha kolay sindirir. Bunun sebebi yağ asitlerinin bileşimiyle ilgilidir. Ayrıca anne sütünde ki yağlar antiviral özelliklerde taşımaktadır. Anne sütündeki linoleik asit inek sütüne oranla üç kat daha fazladır. Linoleik asit bebeğin büyümesi ve deri bütünlüğü için olmazsa olmaz bir yağ asididir.

Karbonhidrat: Laktoz, sütte bulunan en bilindik karbonhidrat kaynağıdır. Karbonhidratlar enerji sağlamak dışında amino asitlerin ve minerallerin (kalsiyum) emilimi ve B vitamini sentazini artırmakta rol oynar. İnek sütünde toplam kalorinin yaklaşık %30’unu, anne sütünde ise yaklaşık %42’sini karbonhidratlar karşılar. Anne sütü, inek sütünden daha fazla oranda laktoz içerir. (AS: %7, İS: %4.7)

Sıvı:

Yenidoğanın metabolizma hızı yüksek olduğu için fazla miktarda suya ihtiyaç duyar. Yetişkin bir birey 24 saatte metabolizması için vücut ağırlığının her kilosuna 25-30 k.cal, yenidoğan bebek ise 45-50 k.cal kullanır. Anne sütü yoğunluk olarak bebeğe en uygun sıvı miktarını sunmaktadır.

Vitaminler:

Anne sütünde D ve K vitaminleri dışında gerekli olan tüm vitaminler yeterli miktarda vardır. İnek sütü ile beslenen bebeklerde 15. günde multivitamin (A, C ve D) verilmesi önerilebilir. Hazır formül mamalar ise vitamin yönünden zengindir. Emzirilen bebeğe D vitaminin dışında ek vitamin verilmesinin gereği yoktur.

Mineraller:

Kalsiyum:

İnek sütü anne sütünden 3 kat daha fazla kalsiyum ve 6 kat daha fazla fosfat içerdiğinden inek sütünün seyreltilmesinin önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır.

Çinko:

Bebekler için gerekli olan bir diğer mineraldir. İnek sütü anne sütüne oranla daha fazla çinko içerir. Fakat anne sütündeki çinko proteine bağlı yapısından dolayı daha kolay sindirilir.

Demir:

Hamilelik döneminde yeterli demir alan annenin bebeğindeki demir depoları, yaşamının ilk 4-5 ayında teorik olarak yeterlidir. 5. Aydan sonra yeterli demir alamayan bebekler, demir eksikliği anemisi yönünden risk altında olurlar. Anne sütünde inek sütüne oranla daha fazla demir bulunur. Demirin anne sütündeki emilimi %50 iken, inek sütünden emilimi çok daha azdır. Hazır bebek formüllerinden demir emilim oranı ise sadece %4’tür. Bu sebeple bebeklere 5. Aydan sonra demir verilmesi önerilmektedir.

Anne sütünün, yaşamın ilk yılındaki en gerekli ve temel besin kaynağı olduğu gerçeği ortadadır. En iyi denge anne sütünde mevcut iken, en önemli konu annenin pes etmeden sabırla emzirmeye devam etmesidir.