Çocuk Felci Nedir Belirtileri Tedavisi

Çocuk Felci Nedir Belirtileri Tedavisi

Çocuk Felcinde Etken;

• Poliomyelit virüsüdür.
• Bu virüsün 3 antijenik tipi vardır;
  • Brunhilde(tip I);
  • Lansing (tip III) ve
  • leon (tip III).

Felç en fazla brunhilde ile meydana gelir. Dışkı içindeyken ısıya dayanıklı, pastörizasyonda süratle ölür, klora karşı aşırı hassastır.

Çocuk Felci Bulaşma Yolu ;

• Fekal- oral yolla olur.
• Dışkı ile kontamine olmuş besinlerin alınması ile karasinekler ve besinleri kirleten portörler ile vücuda girer.
• Salgınlar sırasında damlacık yoluyla bulaşma olabilir.

Çocuk Felci Hastalığı Bulaşıcılık Süresi ;

• Kesin olarak bilinmemektedir. Portörlerin boğaz salgılarında 1 hafta dışkılarında 4-6 hafta bulunabilir.(Ortalama 1 ay)

Kuluçka Süresi ;

• Kesin olarak saptanmamıştır. 7-14 gün olarak kabul edilmektedir.

Epidemiyoloji ;

• Çocuklarda daha sık görülür.
• Erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür.
• Her mevsimde görülebilir. Özellikle yaz ve sonbahar sıktır.
• Ülkemizde rutin aşı takviminde yer alan polio aşısı ile son yıllarda etkin bağışıklama sağlanmıştır. Eradikasyon çalışmaları devam etmektedir.

Çocuk Felci Belirtileri

• Belirtisiz enfeksiyon;
  • hiçbir özel klinik bulgu yoktur.
  • hafif bir ateş ve kırgınlık dışında belirti vermez.
  • 24-72 saat içinde iyileşme görülür. Portör oldukları için tehlikelidir. Bireyde antikor oluşur.
  • Bu olguların prognozu iyidir.
• Abortif poliomyelit (yaz gribi, minör hastalık);
  • Başlangıçta belirtiler hastalığa özgü değildir.
  • Ateş, baş, boğaz, eklem, adale ve karın ağrısı, bulantı-kusma ve kabızlık vardır.
  • Tonsillalarda ve boğazda hiperemi görülür. Meningeal bulgular yoktur.
  • Abortif tip polioda virüs boğaz, dışkı ve kanda bulunur.
  • Belirtiler birkaç günde kaybolur/diğer şekillere ilerler.
• Nonparalitik poliomyelit (majör hastalık);
  • Hastalık abortif şekilde kalmayıp gelişirse 4-10 gün sonra merkezi sinir sistemine ait belirtiler görülür.
  • Ateş yükselir.
  • Özellikle bacak kaslarında ağrı ve sertlik vardır.
  • Baş ağrısı, ense sertliği olur.
  • Hastalarda hiperestezi veya bazen de parestezi vardır.
  • Merkezi sinir sistemini tutar ama felçlere neden olmaz.
  • Belirtileri 1-2 hafta sonunda gerileyebilir veya paralitik polioya dönüşür.
• Paralitik poliomyelit;
  • en ağır poliomyeit tipidir.
  • Belirtilere ek olarak omurilikteki motor nöronların harabiyeti sonucu felçler ortaya çıkar.
  • Genellikle felçler sabahları görülür.
  • Bu bulgular 1-7 gün sürer. Bazen prodromal klinik bulgular görülmeden hastalık doğrudan parazilerle başlayabilir.
  • Polioda paraziler asimetrik. gevşek ve ağrılıdır. Çoğu kez bacaklarda oluşur. Büyük adaleleri tutar.
  • Paraliziler birkaç şekilde olabilir:
    • Spinal poliomyelit:

Önce kas tonüsünde hızlı bir azalma görülür. Derin tendon refleksleri ve yüzeyel refleksler kaybolur. Boyun bölümünde harabiyet varsa omuz-kol-diyafragma adaleleri, Toraks bölümünde harabiyet varsa interkostal adaleler zarar görür. Lomber bölge etkilenirse bacak paralizileri (ördek gibi iki tarafa yalpalama)olur. Solunum merkezi etkilenirse ölüm olur.

 

• Bulber poliomyelit:

Saf bulber tip nadirdir. Hadise bulbustadır, çoğu kez omurilikte hastalığa katılır. Kranial sinirlerin tahribine göre etkilenir. Paraliziler 3-8. kafa sinirlerini tutarsa prognoz iyidir. 9-12. kafa sinirlerini tutarsa prognoz kötüdür. Bulber tipin en tehlikeli olanı otonom, dolaşım ve solunum merkezlerinin katıldığı durumdur.  Yutma güçlüğü ve paralizisi olduğundan hastanın dikkatlice aspire edilmesi gerekir.

• Ensefalit poliomyelit:
  • Hastalarda yüksek ateş, dalgınlık, kramplar, konvülsiyon, fazla terleme ve taşikardi gibi bulgular olabilir.
  • Hiperkinezi(hareketlerde artış), afazi(konuşamama), spastisite(kas sertliği), ataksi görülebilir. Ağır vakalar ölümle sonuçlanır.

Çocuk Felci Tanı;

• Virüsün dışkı ve nazofarenkste saptanması ile tanı konulabilir.

Çocuk Felcinde Komplikasyonlar;

• Kas atrofileri gelişebilir.
• Buna bağlı şekil bozuklukları oluşabilir. Solunum kaslarında felçler ve buna bağlı komplikasyonlar gelişebilir.
• Paralitik ileus, özefagus-mide ülserleri, bacaklarda trombofilebit olabilir.
• Motor retardasyon yanında mental retardasyonda gelişebilir.

Çocuk Felci Tedavisi ;

• Semptomatik, komplikasyonların önlenmesi ve sekellerin düzeltilmesine yönelik tedavi yapılır.
• Paralitik poliomyelitte hastane tedavisi gerekir.
• Bulber ve ensefalitik tipte prognoz kötüdür.
• Bulaştırıcık süresi içinde hastaya enterik izolasyon önlemleri uygulanır.
• Hastanın odası sakin, iyi havanlandırılmış, aydınlık, güneş gören ve sessiz olmalıdır.
• Hastanede yatırılan paralitik polio vakaları yatak istirahatine alınır. Oluşabilecek şekil değişikliklerini önlemek için varsa özel sert yataklar kullanılır.
• Adale ağrısı olduğundan hastaya az dokunulur.
• Yatak yaraları ve staz pnömonilerini önlemek için sık aralarla pozisyon değistirilir.
• Hastada ayak düşmesi(foot-drop) gelişebilir. Bu durumda hastanın ayağına belli pozisyon verilerek, ayak desteklenmeli ve gerekirse ayak tahtası kullanılmalıdır.
• Adalede ağrı ve spazm olduğu zaman banyo yaptırılmamalı, ağrı kesici ve sakinleştiricilerin yanı sıra 21 gün süreyle her gün 2-3 saatte bir 15-20 dk olmak üzere Sister Kenny uygulaması (sıcak nemli keçe uygulaması) yapılır.
• Hastada deformitelere engel olmak için pasif egzersizler yapılabilir
• İdrar retaniyonu gelişebilir. Katater uygulanır. İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri gözlenir, perine bakımı verilir, mesane taşların önlemek için ağızdan bol sıvı verilir.
• Solunum kaslarını tutulumuş ise solunum yetmezliği olabilir. Gerekirse trakeostomi yapılır.
• Yutma güçlüğü olan, posdural direnaj uygulanarak veya aspire edilerek boşaltılır.
• Hava yolu açık tutulur.
• Akut dönemde hastaya sıvı besinler verilir.
• Ağız bakımı verilir, dudaklara yumuşatıcı krem sürülür.
• Adalede atrofi oluşmadan, nekahat dönemi sonunda fizik tedaviye başlanır.
• Akut dönemindeki hastanın tüm ihtiyaçları yatak içinde karşılanır

Çocuk Felcinden Korunma

• Sağlam kişiler aşı ile korunmalıdır. Poliomyelit aşısı olarak ülkemizde her üç tip polio virüsüne karşı bağışıklık sağlayan üçlü oral polio aşısı kullanılır.
• Aşı ağız yoluyla damlatmak suretiyle verilir.
• Oral Polio aşısının dozu 2 damladır. Bu aşı canlı aşıdır. Aşı verildikten 2 saat sonrasına kadar ağızdan hiç bir şey verilmez. Ölü aşı pahalı ve uygulaması (İM) mevcuttur. 5’li aşının içindedir.
• Hastalığın bulunduğu ailede risk altındaki kişiler aşılanmalıdır.
• Hastalara yönelik gerekli izolasyon önlemleri alınmalı ve bakım veren kişilere hastalığın bulaşma yolları ve bulaştırıcılık süresi ile ilgili bilgi verilmelidir.
• Epidemik veya endemik bölgelere gidecek hiç aşılanmamış erişkinlere salk-ölü aşısı uygulanmalıdır.
• Vektörlerle savaşılmalıdır.
• Pişirilmeden yenen besinler iyice yıkanmalıdır
• Sütler pastörize edilmeli veya kullanılmadan önce iyice kaynatılmalıdır.
• Kullanma suları kaynatılmalı veya klorlanmalıdır.
• Çevre düzenlenmeli,altyapı sağlıklı hale getirilmeli.
• Erken çocukluk döneminde aşılamanın yararları topluma anlatılmalı.