Doğum Öncesi Kanamalar

Doğum Öncesi Kanamalar

Doğum öncesi komplikasyonları arasında en sık rastlanan kanamalardır. Çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişir. Bunlar :

• Düşükler (Abortus)
• Plasenta previa
• Plasenta Dekolman
• Rüptür uteri
• Mol hidatiform

Düşükler

Fetüsün rahim dışında hayati fonksiyonları devam ettiremeyeceği durumda, gebeliğin herhangi bir zamanda sonlanmasıdır. Gebeliğin, 20-24. haftasından önce ve fetüsün 500gr’ın altında bulunduğu sürede gebeliğin sona ermesidir. Düşükler nedenlerine göre Spontan Abortuslar (kendiliğinden), Provake Abortuslar (dıştan müdahale ile, isteğe bağlı) olarak ikiye ayrılırlar.

Spontan Abortuslar

Fetüse ait nedenler:

• Embriyo ve fetal anomalileri.

Plasentaya ait nedenler

• Plasenta anomalileri.

Anneye ait nedenler:

• Annenin hormonal yetersizliği, genital organlara ait nedenler (gelişme ve şekil bozuklukları),
• Enfeksiyon hastalıkları (kızıl, kızamık, tifo, prömoni, frengi vb.),
• Zehirlenmeler ve diğer hastalıklar (psişik hast, diabet, kalp ve böbrek hastalıkları).

Provake Abortuslar

Tıbbi veya cinai abortuslar olarak ikiye ayrılır.

Tıbbi Abortuslar: Anneye bağlı nedenlerden dolayı, annenin hayatını tehlikeye atmamak için dıştan tıbbi olarak yapılan bir müdahale ile gebeliğin sonlandırılmasıdır.

Cinai Abortuslar: Annenin çocuk istememesi ve kendi kendine dıştan müdahale etmesi sonucu gebeliğin sonlandırılmasıdır.

Plasenta Previa (Plasentanın Önde Duruşu)

Normalde plasentanın uterus boşluğunun (kavum uterinin) üst bölümlerine yapışması gerekirken, uterusun alt kısımlarına yapışması (implante olması) durumudur. Plasenta yapıştığı yere göre değişik şekiller gösterir.

Plasenta Previa Marjinalis: Plasenta kollum kanalına kadar ulaşmıştır.

Plasenta Previa Lateralis (Parsiyal): Plasenta kollum kanalının yarısını kaplamıştır.

Plasenta Previa Santralis (Totalis): Plasenta kollum kanalını tamamen kaplamıştır.

Gebeliğin son aylarında hafif gebelik kasılmaları bile plasentanın bu durumdaki yerleştiği yerden ayrılmasına neden olur. Yerinden ayrılan plasenta, çocuğun doğacağı kanalı kısmen veya tamamen kapatır ve kanama meydana gelir.

Plasenta Previa Nedenleri

Endometriyumun değişik nedenlerle (iltihap, kürtaj, düşük, ameliyat, sık doğumlar vb.) yuvalanma ve beslenme özelliğini kaybetmiş olması sonucu döllenmiş ovum, daha aşağılara inerek kollum kanalı çevresinde yuvalanır. Bazı durumlarda da döllenmiş ovum, ancak kollum kanalı çevresine geldiği zaman yuvalanma yeteneğini kazanır.

Plasenta Previa Belirtileri

• En önemli belirtisi, gebeliğin son haftalarında ani başlayan ağrısız kanamalardır.
• Uterus yumuşak ve gevşektir.
• Fetüsa ait duruş ve pelvise yerleşme anomalileri vardır.

Plasenta Previa Tedavisi

• Gebeliğin son aylarında meydana gelebilecek kanamada hasta, derhal sağlık kuruluşuna sevk edilir.
• Plasenta previa kanaması var fakat annenin ve bebeğin durumu iyi ise anneye yatak istirahati verilir.
• Fetüsün akciğerlerinin olgunlaşması için kortizon uygulanır.
• Her türlü psikolojik gerginlikten uzak tutulur. Uterusun kasılmalarına engel olunur.
• Bu arada vajinal tuşeden kaçınılır.
• Tedavide kesin cerrahi müdahale ile (sezaryen) anne ve bebeğin hayatı kurtarılır.

Plasenta Dekolman

Doğum eyleminden önce, plasentanın yapıştığı normal yerinden kısmen veya tamamen ayrılması durumudur. Bu erken ayrılma, gebeliğin son aylarında veya doğum ağrıları başladığı zaman meydana gelen şiddetli kanama ile seyreden, anne ve bebeğin hayatını tehlikeye sokan ciddi bir komplikasyondur.

Plasenta Dekolman Nedenleri

• Travmalar,
• Umbilikal kondonun normalden kısa olması,
• Uterus anomalisi veya tümörü,
• Damar lezyonları,
• Uterus içi basıncının ani düşmesi,
• Hipertansiyon,
• Gebelik toksikozu,
• Kronik böbrek hastalığı vb. durumlar plasenta dekolmana yol açabilirler.

Plasenta Dekolman Tedavi

Anne ve bebeğin hayatı tehlikede olduğundan, gebe derhal sağlık kuruluşuna sevk edilir. Tedavide amaç uterusun boşaltılmasıdır. Bunun için derhal cerrahi girişim (sezeryan) uygulanır. Atoni tehlikesine karşı uterotonik ilaçlar uygulanır. Annenin kaybettiği kan yerine konulur. 02 verilir. Enfeksiyonlara karşı antibiyotik uygulanır. Anne psikolojik olarak desteklenir. Annenin ve bebeğin hayati fonksiyonları sık olarak kontrol edilir ve gerekli bakım planı uygulanır.

Rüptür Uteri (Uterus Rüptürü)

Uterus kasının yırtılmasıdır.

Uterus Rüptürü Nedenleri

• Daha önceden uterusla ilgili ameliyatlar.
• Çok sayıda ve sık doğum yapma,
• Engellenmiş veya uzun sürmüş doğum eylemi,
• Uterusu kasan ilaçların yanlış uygulanması,
• Dar pelvis,
• Geliş bozuklukları ve baş – pelvis uygunsuzlukları.

Uterus Rüptürü Belirtileri

• Doğum eyleminin başlangıcından itibaren kontraksiyonlar devamlı olup (tetanik) uterus hiç gevşemez.
• Kontraksiyonların etkisiyle serviks yumuşak ve el dokunmayacak kadar hassas olup uterusun üst tarafı ise gergindir. Uterusun ortasından ip bağlanmış bir görünüm vardır (Bandıl halkası).
• Kontraksyonların etkisiyle uterusun istmus bölgesinde kum saati görünümünde bir halka oluşur. Buna retraksiyon halkası veya bandıl halkası denir.
• Karın şiddetli ağrılı, hassas ve gergindir.
• Annede huzursuzluk vardır.
• Karında bıçak saplanmış gibi bir ağrıdan sonra, ağrılar birden kesilir ve anne rahatlar. İncelen uterus duvarı yırtılmış ve kontraksiyonlar durmuştur.

Uterus Rüptürü Tedavisi

• Uterusta bandıl halkası gibi uterus rüptürü belirtileri tespit edilir edilmez anne sezaryene alınır.
• Rüptür oluşmuşsa ve küçükse cerrahi müdahale ile tamir edilebilir, genişse histerektomi uygulanır.
• Anneye şok tedavisi ve enfeksiyonu önlemek amacıyla antibiyotik uygulanır.

Mol Hidatiform (Molar Gebelik)

Gebeliğin sağlıklı gelişememesi sonucu, rahim içerisinde plesantanın üzüm tanesi şeklinde bol miktarda parçacık içermesi ile meydana gelir.

Mol hidatiform nadir görülen genellikle selim bir tümördür. Bu vakalarda bebek ölür (doğumdan veya düşükten sonra rahimde plasentaya ait doku kalırsa, birkaç yıl sonra tekrarlayabilir). Sosyoekonomik durumun düşük olması, annenin yaşının büyük olması ve önceden mol gebelik geçirme görülme sıklığını artırmaktadır.

Molar Gebelik Belirtileri

• Gebeliğin tüm belirtileri görülür. Adet gecikmesi, gebelik testinin pozitif çıkması, bulantı ve kusmanın şiddetli olması, erken dönemde kanamanın olması,
• Hamilelik sırasında rahmin normalden daha hızlı büyümesi
• Komplet ve parsiyel (İnkomplet) şeklinde olabilir. Komplet molde bebeğe ait görüntü yoktur. Parsiyel molde ise fetüs ile birlikte kistik boşluklar içeren plesanta mevcuttur.

Molar Gebelik Tedavi

• Tedavi öncesi; kan testleri, kan grupları ve metastaz araştırması yapılır. Akciğer grafisi çekilir.
• Tedavisi cerrahi (kürtaj) olarak uterus boşaltılır ve kemoterapi şeklindedir.
• Hastanın 1 yıl süreyle gebe kalmaması sağlanır.
• Hasta doktor kontrolünde gebe kalmalı ve olabilecek gebelikler de mol gebelik yönünden değerlendirilmelidir.