Meme Kanserini Yakından Tanıyalım
Kadınlarda en sık görülen üç kanser türünden birisidir. Son yıllarda yazılı ve görsel basında kendisinden sıkça bahsettiren bir kanser türüdür. Toplumu bilinçlendirme adına, üzerinde en fazla konuşulup tartışılan meme kanserini daha yakından tanımak için uzmanlarına danışarak bu makaleyi hazırladık.
Meme Kanseri Belirtileri
Meme derisinde meydana gelen kalınlaşma, şişkinlik ve renk değişikliği görülür
İki haftadan fazla süren ele gelen sertlik ya da bir kitle oluşumu
Meme uçlarında meydana gelen kalınlaşma, kızarıklık, yara oluşması
Memede veya meme uçlarında meydana gelen içeri doğru çekilme görüntüsü
Memenin şeklinde meydana gelen değişiklik
Meme uçlarında görülen akıntı
Bu belirtiler kanserin habercisi olabilirler ama mutlaka bir kanser oluşumu anlamına da gelmezler. Bu yüzden mutlaka bir doktora gidilmelidir.
Daha çok 40 yaş üzerindeki kadınlarda görülür. Daha küçük yaşlarda da görüldüğü olur ama büyük oranda ileriki yaşlarda görülen bir kanser türüdür. Ailede meme kanseri olan kişilerde görülme olasılığı daha fazladır. Yapılan istatistiki çalışmalar bunu kesin olarak ortaya koymuştur. Fakat ailesinde meme kanseri olan her kadının meme kanseri olacağı görüşü de yanlış bir görüştür. Östrojen hormonu tedavisi görenlerde daha sık rastlanır. Doğum kontrol hapını sürekli kullanan kadınlarda görülebilir. Alkol ve sigaranın etkisi de hiç azımsanmamalıdır.
Tüm kanser türlerinde olduğu gibi meme kanserinde de erken teşhis çok önemlidir. Meme kanserinde erken teşhis tedavinin başarı ile sonuçlanmasında çok etkilidir ve istatistikler bunu göstermektedir. Kadınların her 15 günde bir kendi kendilerine kontrol yapmaları gerekir. Elle bir kitle olup olmadığı, memede bir tuhaflık olup olmadığı kontrol edilmeli, sıra dışı bir durum tespit edildiği anda vakit kaybetmeden bir uzman doktora gidilmelidir.
Ele gelen her kitle bir kanser habercisi değildir ama mutlaka doktora gidip sonuç kesin olarak öğrenilmelidir.
Meme Kanseri Tedavisi
Kanserin hangi aşamada tespit edildiği tedavinin şeklini belirleyecektir. Cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, hormon tedavisi uygulanan tedavi yöntemleridir. Tüm bu tedavileri yakından ilgilendiren unsurlar arasında tümörün büyüklüğü en önde gelen unsurdur. Yapısal özellikleri, cerrahi sınırları, hastanın yaşı, memenin yapısı, hastanın tercihi gibi konular tedavide önemli etkenlerdir.
Meme Kanseri Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi tedavinin temelini oluşturan bir durumdur. Hastalık erken evrede tespit edilmişse mutlaka uygulanır. Diğer tedavi yöntemleri destekleyici unsurlardır.
Meme Kanserinde Kemoterapi
Kanser hücresinin kan yolu ile vücudun başka bölgelerine yayılması olağan bir durumdur ve hemen hemen her kanser vakasında görülür. Kemoterapinin amacı kanserli hücreleri yok etmektir. Damar içerisine verilen ilaçlar sayesinde tüm vücuda yayılmış olabileceği düşünülen kanser hücrelerini yok etmek hedefli bir tedavi yöntemidir. Cerrahi operasyon sonrasında tüm kanser türlerine uygulanan yöntemdir. Bu sayede kanser vakasının tekrarlanmaması ve yayılmaması amaçlanır. Kemoterapinin ne kadar süreceğine kanser vakasının boyutuna bakılarak karar verilir. Tümörün yapısı, tümörün ne kadar yayıldığı burada çok önemlidir.
Kemoterapi tedavisinin elbette olumsuz bazı yan etkileri vardır. Bunların başında saç dökülmesi gelir. Ayrıca iştahsızlık, bulantı, kusma da sık görülür. Fakat son yıllarda kemoterapi ilaçlarındaki gelişmeler bu yan etkilerin azalmasını sağlamaktadır. Ayrıca bu olumsuz etkileri azaltmak için destek tedaviler de uygulanır. Unutulmamalıdır ki kemoterapi dönemi oldukça yorucu ve zor bir süreçtir. Moral bozukluğunun yaşanabileceği bir süreçtir ve hastanın mutlaka moralinin yüksek olmasını gerektiren bir süreçtir. Ama kemoterapi her kanser vakasında mutlaka uygulananması gereken bir tedavi yöntemidir.
Meme Kanserinde Radyoterapi
Kanserli bölgeye yüksek enerjili X ışını verilerek tümörün küçülmesini ya da tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamaya yönelik bir tedavi uygulamasıdır. X ışınları kanser hücrelerinin yapısını bozuyor ve çoğalmasını engelliyor. Cerrahi operasyon sonrasında uygulanır. Geriye kalan meme dokusunda yeniden kanser hücrelerinin gelişmesini ve çoğalmasını engellemeye çalışmak bu tedavinin amacıdır. Fakat bazı vakalarda cerrahi operasyon öncesinde tümörlü kitleyi küçültmek ve ameliyat için uygun boyutlara getirmek için de uygulanır. Genel olarak kemoterapi ameliyattan bir ay sonra başlar ve 1,5 – 2 ay kadar sürer. Memede şişlik, kızarıklık, ağrı, yanık izi yan etkileridir. Radyoterapiden bir yıl sonra bu izler kapanır, ağrı ise radoterapi uygulaması bitirildikten sonra 5 – 6 gün içinde ortadan kaybolur.
Meme Kanserinde Hormon Tedavisi
Bu tedavide amaç östrojen hormonunun salgılanmasını sağlamak ve ayrıca kanseri oluşturan hücrelerin çoğalmasını engellemektir. İlk tedavi olan cerrahi operasyon ve sonrasında gelen kemoterapi, radyoterapi tedavisinden sonra uygulanır. Vücudun herhangi bir bölgesinde kalmış olabilecek kanserli hücrelerin yok edilmesini amaçlayan bir tedavidir. Ayrıca kanserin yinelemesini engellemek için önleyici bir tedavidir.
Meme Kanserinde Tedavi Sonrası
Kanserle tedavi uzun bir süreçtir ve birçok hastada kilo kaybına sebep olur. Vücuttaki birçok vitaminin ve mineralin eksilmesine sebep olan bir süreçtir. Kanser tedavisi süreci içinde yeterli protein almak çok önemlidir. Takip eden süreçte de protein alınmasına azami gayret edilmelidir. Bunun için doymuş yağ oranı az olan hatta hiç olmayan gıdaların tüketilmesine özen gösterilmelidir. Balık, derisi alınmış kümes hayvanları, yağsız kırmızı et, yumurta, az yağlı süt ürünleri, ceviz, fındık, fıstık, büyük protein kaynaklarıdır. Eğer böbrek yetersizliği oluşmuş ise protein alımı kısıtlanmalıdır.
Karbonhidrat alımı da çok önemlidir. Lifli ve rafine edilmemiş ürünlerin tercih edilmesi şarttır. Kepekli buğday ve tüm sebze ve meyveler karbonhidrat için yeterli olacaktır. Şeker eklenmiş gıdaların tüketiminin hiçbir yarar sağlamayacağı hatta zararlı bile olabileceği doktorlar tarafından söylenmektedir.
Doktor tavsiyesini dışında asla alternatif tıp adı altında uygulamalara girişilmemelidir. Yararlı sandığınız bir ürünün nasıl ve ne şekilde kullanılacağını bilmek çok önemlidir. İçinde yararlı etken maddeler bulunan ürünlerin gereğinden fazla alınması yarar yerine bedende zarara yol açar. Ayrıca unutulmamalıdır ki dünya üzerinde bilinen hiçbir bitki kanseri doğrudan önleme veya oluşan kanseri iyileştirme gibi bir özelliğe sahip değildir. Sadece kanser oluşumunu önleme konusunda veya oluşmuş kanser vakalarının iyileşme sürecinde destekleyici etkileri vardır. Tedaviyi destekleyici ürünler olarak görülmelidirler ve asla bir doktora danışmadan gelişi güzel kullanılmamalıdırlar.
Tıp dünyasının henüz tam olarak sebeplerini dahi bilemediği kanserin nedenleri üzerinde sadece tahminler öne sürülebilmektedir. Öne sürülen sebeplerin birçoğu günümüz itibari ile doğru gibi görünmektedir ama bilinmedik hiç tahmin edilmeyen sebepler de kanser oluşumuna sebep olabilir. Bu yüzden tüm yediklerimize, içtiklerimize, yaşam şeklimize dikkat etmek elbette önemlidir ama genlerden bize geçen genetik faktörlerin de kanser oluşumunda çok fazla etkisi olduğu unutulmamalıdır. Bugün tıp dünyasının geldiği nokta itibari ile genlerden geçme ihtimali olan kötü özelliklerin henüz önüne geçilememektedir.
Meme kanseri bilenen 100’e yakın kanser türlerinden birisidir ama tedavi oranı en yüksek 4 – 5 kanser türünden biri olduğu da akıldan çıkarılmamalıdır. Tedavide başarı oranı erken tanı ile doğrudan ilişkilidir. Hastanın moral yapısı da tedavinin başarı ile sonuçlanmasında çok önemlidir. Her beden kendine has bir yapıya sahiptir ve her beden tedaviye farklı tepki verebilir. Bu nedenle kimi bedende olumlu sonuç daha kısa sürede görülebilir iken kimi bedende ise bu süreç daha fazla zaman alabilmektedir. Sıkıntılı ve sabır gerektiren bir tedavi süreci sonrasında yüksek oranda olumlu sonucun alındığı bir kanser türü olan meme kanseri, son yıllarda sıkça rastlanan kanser türleri arasındadır.