Multiple Skleroz MS Hastalığı Nedir Belirtileri Tedavisi
Multıple skleroz (MS) hastalığında kişinin kendi immün (bağışıklık) sistemi, beyin ve omurilik içindeki sinerleri çevreleyen miyelin kılıfına zarar vermesiyle ortaya çıkmaktadır. İsim olarak ‘multipl’ çeşitli anlamına gelmekte olup zarar gören sinirlerin çeşitli bölgeleri için adlandırılır ve skleroz ise Yunancadan gelme ‘skleros’ terimi ise sert plak kullanılan yani miyelin kılıfının zarar gördükten sonra sert tabaka oluşturmasına verilen isimdir. MS 20-40 yaşları arasında başlayan daha çok kadınlarda görülen ve nedeni bilinmeyen kronik bir hastalıktır. MS tanısı konduktan sonra kişi hayat boyu MS hastası olarak kalmaktadır. Bozulan merkezi sinirlerin ileti sisteminden tüm vücut etkilenir. Beynin beyaz maddesinde ve omuriliğin dış kısmında daha çok görülür. Omuriliğin dış miyelin zarı bir elektrik telindeki izolasyona benzetilebilir ve bu zarın zarar görmesi sinir ileti sisteminin kesintiye uğramasına neden olur.
EMES Hastalığı tek bir hastalık olarak kabul edilmemelidir. Nedeni belli olmayan fakat hazırlayıcı faktörlerin bulunduğu komplike bir durumdur. Bu hazırlayıcı faktörler içinde enfeksiyonlar, travma, yorgunluk, fazla çalışma, duygu durum değişiklikleri, gebelik, rutubetli iklim olabilir. Bazı MS hastalırında vitamin yetersizlikleri saptanmıştır.
Multiple Skleroz MS Hastalığı Nedir Belirtileri Tedavisi
MS genellikle bir yıl veya daha fazla bir süre devam eden akut alevlenmeler ve iyileşme dönemleri gösteren bir seyri takip eder. Hastalık uzun süre iyileşme döneminde kalabilirken, tam tersi hastalık sabit bir şekildede kalabilir. Bu hastaların tanı konduktan sonra 20 yıldan fazla yaşadıkları ve ölüm sebeplerinin ise farklı hastalıklar olduğu saptanmıştır.
Bu hastalık çeşitli nörolojik bulguların şiddetlenme ve hafiflemesi ile kendini gösterir. İlk ortaya çıkan belirtilerin genellikle ani olmasına rağmen MS sinsi bir hastalıktır ve kolaylıkla başka bir hastalığa benzetilebilir. Hafif şiddette bir görme bozukluğu, vücuttaki bır uzuvun geçici olarak zayıflaması, hastalığın asıl başlamasından aylar, yıllar önce görülebilmektedir. Ayrıca sık olmayan tek veya her iki bacakta veya kolda uyuşukluk ve zayıflık, yürümede kolay yorulma ve zorlanma, ara sıra görülen baş dönmesi ve şaşılık hali, duygu durum bozuklukları gibi şikayetler olabilir. Tüm bu bulgular sinir sisteminin dağınık bir şekilde sinir akışının sağlanamamasından kaynaklanır.
MS hastalığını tanımlamak gerekirse aslında hastalık isminden kaynaklı bir bulaşı olmayan ve genetik kodla ilgisi bulunmayan bir durum olduğu söylenebilir. Hastalık anneden çocuğuna geçebilen bir yapıda değildir. Yani hastalığa ait bir MS geni bulunmamaktadır. Tam anlamıyla tedavisi mümkün olmasa da öldürücü özellik de taşımamaktadır.
Hastalığın seyri sırasında kişide zaman zaman idrar kaçırma ya da tam tersi idrarını yapamama gibi durumlar görülebilir. Bu mesanedeki fonksiyon bozuklukları daha sonra düzelebilir. Kabızlığın sık tekrarlaması da görülen belirtiler arasındadır. Bahsedildiği gibi belirtiler bir çok hastalık belirtisinin benzeri şeklindedir. Sıklıkla heceleyerek konuşma görülür. Hafıza bozuklukları ve depresyon ciddi duygu durum bozukları da ortaya çıkabilmektedir.
Hastalığın tanısının konmasında bir çok belirtinin elenmiş olması gerekir. Doktorun son olarak nörolojik kontrolleri sırasında şüphelendiği bir MS hastalığı varsa bu duruma netlik kazandırmak için bazı tetkikler isteyebilir. Bunlar önce fizik muayene ile başlar bu muayeneden sonra hastadan EEG ve MR tetkikleri istenebilir. EEG de kişinin beyin sinyallerinde ki iletimine bakılır ve MS’li bir hastada genellikle iletim yavaştır. Ayrıca MR tetkikinde hastanın beyin ve omur ilik kısmı magnetik bir görüntüleme ile gösterilir ve MR sonucunda hastada enfeksiyon odaklı bölgeler görülebilir.
Multiple Skleroz hastalığının sebebi tam olarak bilinmediği için özel bir tedavi sistemi de yoktur aslında. Hastalığın akut olduğu dönemde hastaya steroidler ve damar genişletici ilaçlar uygulanabilir. Fakat etkinliği yönünde kesin bilgiye ulaşılmamıştır. Bazı hastalara B12 vitamini ve yağsız diyet önerileri yapılabilir. İstirahat rahatlamadaki en temel faktördür. Hastaların istirahatle kendilerini daha iyi hissettikleri ortaya çıkmıştır. Şunuda bilmek gerekir ki Multiple Skleroz hastalarının çok az bir kısmı tekerlekli sandalyeye mahkumdur. Tedavisi olmasa da MS ile yaşamayı öğrenmek hastanın yaşam kalitesini yükseltecektir. MS’li hasta için sosyal hayat bitmiş demek değilidir.