Sperm Testi ile Kısırlık Nasıl Anlaşılır

Sperm Testi ile Kısırlık Nasıl Anlaşılır

Semen, orgazm sonucunda erkekten gelen kremsi ve beyaz bir sıvıdır. Erkekte kısırlık araştırılırken yapılacak ilk değerlendirme semen analizidir. Semen analizi ile bir yandan semen olarak isimlendirilen sıvı kısım incelenirken ve sperm sayısı gözlenirken, diğer yandan hem de mikroskopik olarak görülebilen hareketli hücreler olan spermlerin hareketliliği ve şekli incelenir.
Erkekte sperm üretimi uzun süren bir süreçtir ve spermin her zaman aynı özellikleri taşıması beklenemez. Sperm üretimi iki üç ayda bir tekrarlanan bir döngüdür. Sperm değerleri, mevsime, geçirilmiş hastalıklara, kullanılan ilaçlara, alkol ve sigara kullanımına ve strese bağlı olarak zaman zaman farklılıklar gösterebilir. Sperm testi sonucuna göre doğru karar verebilmek için ortalama üç dört hafta ara ile en az iki farklı semen örneği analiz edilmelidir.
Ayrıca semen analizinde doğru sonuca ulaşabilmek için, erkekten analiz öncesinde 2 ile 7 gün arası cinsel perhiz yapması, yani hiçbir şekilde boşalma olmaması beklenir. Eğer daha uzun bir sürede verilmişse sperm sayısı artar, buna karşılık spermlerin hareketliliği ve canlılığı azalır. Sperm DNA’sının zarar görme ihtimali yükselir. Ölü sperm sayısı çoğalır. Buna karşılık daha erken verilmişse, sperm sayısı az olur ve sperm hareketliliği artar.
Meni mastürbasyon yapılarak temiz bir kaba alınır ve bu sırada başka herhangi bir madde kullanılmamalıdır. Meni dışarıda verilmişse laboratuvara en geç bir saat içinde getirilmeli ve taşıma sırasında vücut ısısında tutulmalıdır. Aksi halde değerlendirme sağlıklı olmaz.
Analiz için verilecek semen örneği en az iki ml olmalı ve mililitrede 15 milyondan çok sperm hücresi içermelidir. Bu hücrelerin yüzde 40’tan fazlası hareketli ve yüzde 4’ü normal şekilli sperm hücrelerinden oluşmalıdır.
Neticede bu test, erkek kısırlığında erkeklerin ilk yaptırması gereken en önemli testtir. Erkekte spermlerin çocuk yapma potansiyelini belirlemek amacıyla yapılan mikroskobik bir incelemedir.
Spermiogram, semenin çeşitli açılardan incelenmesi demektir. Test sırasında bir çok faktöre bakılır. Ama bunlardan en önemlileri semendeki sperm sayısı, spermlerin hareket kabiliyeti ve spermlerin şekilleridir.
Semen incelemesinde, miktarına, kokusuna, rengine, sıvılaşma süresine ve akışkanlığına bakılır. Sperm sayımı yapılır, spermin hareketliliği ve yapısı değerlendirilir. Semen içinde mikroorganizmaların ve lökositlerin varlığı incelenir.
Sperm değerlendirmesinde kullanılan bir kaç farklı kriter vardır. Bunlardan Kruger kriterleri, özellikle spermdeki şekil bozukluklarını esas alan mikroskobik bir değerlendirme metodudur. Oysa dünya sağlık örgütü (WHO) şekil değerlendirmelerinde daha ılımlı kriterler kullanır.
Semen analizi yapılırken normal sonuçların değerlendirilmesi şu şekilde olur:

• Analiz için kullanılacak semen miktarı normalde 2-6 ml arasında olmalıdır. Semenin az olması meni kanallarındaki bir tıkanıklık yüzünden olabilir. Ya da boşalma sırasında semenin dışarıya değil geriye kaçması yüzünden olabilir.
• Meni normalde homojen ve kremsi görünümdedir. Donukluğun azalması sperm yoğunluğunun düşük olduğu anlamına gelir.
• Semen at kestanesi çiçeği gibi kokar.
• Damlatıldığında normalde damla damla akması beklenir. 2 cm.’den fazla uzunlukta olması kıvamın yüksek olduğunu gösterir ki bu durum sperm hareketliliği ve yoğunluğu açısından olumsuz değerlendirilir.
• Normal bir semen oda sıcaklığında 60 dakika içerisinde sıvılaşmalıdır.
• pH tayini semen alındıktan en fazla bir saat içinde yapılmalıdır. Normal değer 7.2 ile 8.0 arasındadır. 7.0’ın altında olması meni sıvısını oluşturan yapılarda tıkanıklıkları, idrarın semene karıştığı durumları düşündürür.

Mikroskopik muayenede ise önce spermlerin hareketliliği, daha sonra miktar ve şekli incelenir. Ayrıca lökosit veya yuvarlak hücre varlığına bakılır.
Semen incelemesinde normal sonuçlar şu şeklide değerlendirilir:

• Sperm sayısı 20 milyon/mL ve yüksek olmalı
• Hareketli sperm sayısı yüzde 50’den yüksek olmalı
• Normal yapıdaki sperm sayısı yüzde 30’dan yüksek olmalı
• Beyaz küre sayısı 1 milyon/mL ve yüksek olmalı

Spermiogram testi ile ilgili önemli terimler şunlardır:

• Azospermi, semende hiç sperm olmamasını ifade eder
• Oligospermi, sperm sayısının azlığını ifade eder
• Astenospermi, hareketlilik oranında azalmayı ifade eder
• Teratospermi, şekil bozukluğunu ifade eder