Vajinal Enfeksiyonlar Nelerdir ?
Vajinal Akıntı
Üreme sisteminin mikroorganizmalar tarafından bozulması ile vajinal enfeksiyonlar başlar. Enfeksiyon kadının hayatını tehdit etmese bile, sonuçları büyük sıkıntılara yol açabilir. Kadınların çoğunluğu, vajinal akıntı ve kaşıntı nedeniyle doktora başvururlar ve bu durum her kadın için farklı bir anlama gelir. Kimisinde ciddi fiziksel rahatsızlık şekliyle algılanırken, kimisinde de bu durumun yarattığı rahatsızlık daha azdır.
Normal vajinal akıntı:
Vajinal akıntı normalde kadının doğurganlık dönemi boyunca düzenli olarak ortaya çıkar. Bu akıntının miktarı ve özelliği kadının fizyolojik, psikolojik ve hastalık durumuna göre farklılık gösterebilmektedir. Yeterli hormon(estrojen) seviyesine sahip olan bir kadının normal bir vajinal akıntısı mevcuttur. Bu akıntının sebebi servikal bezlerdir. Normal vajinal akıntısı kokusuz, kansız ve renksizdir ve normal pH değeri 3,8 ile 4,2 arasında değişir. Yumurtlama zamanında ve adet kanamasının başlamasından birkaç gün önce bu miktar artabilir. Gebelikte ve seksual uyarıda yine artma gözlemlenir.
Menopoz döneminde azalan estrojen seviyesine bağlı olarak vajinal akıntıdaki azalma en aza düşer. pH değişkenlik gösterir ve alkalen bir seviyeye çıkar bu durumda enfeksiyonlar için daha uygun bir ortam oluşturur.
Vajinit
Vajinal Enfeksiyonlar Nelerdir ?
Vajinanın enfeksiyonu vajinit olarak adlandırılır. Kadınların pek çoğu hayatları boyunca bu problemle sıklıkla karşılaşabilirler. Normal vajina salgıları asidiktir. Vajendeki normal bakteriler ve estrojen sayesinde bu asidik ortamda bir denge sağlanır. Bu denge bozulduğunda enfeksiyon ortaya çıkar ve enfeksiyonun en belirgin özelliği, miktarı çok olan, anormal renkte ve kötü kokulu vajinal akıntıdır. Enfeksiyonun gelişmesinde sadece bu asidik ortamın yıkılması tek başına sorumlu değildir. Bazı kadınlarda genetik, fizyolojik, duygu durumları, sosyal ve çevresel faktörlerinde enfeksiyona yol açabileceği görülmüştür. Örneğin beslenme bozukluklarında protein-kalori yetmezliği sonucu enfeksiyonun hızlandığı saptanmıştır. Yoğun ve uzun süren stress durumları da direncin azalmasına neden olan önemli bir diğer faktördür. Enfeksiyon tedavi edilse bile neden olan etkenler hayattan çıkarılmadığı sürece enfeksiyonun tekrarlaması kaçınılmazdır.
Vajinitte risk faktörleri
Her kadın aslında vajinal enfeksiyon yönünden risk altındadır. Bazı durumlar ise bu riski biraz daha hızlandırır. Bunlardan bazılarını söylemek gerekirse örneğin uzun süreli antibiyotik veya steroid tedavisi enfeksiyon açısından uygun ortamın oluşmasına katkı sağlar. Uzun süreli antibiyotikler zamanla vajende ki normal olan bakterileride öldürerek vajinite ortam hazırlar. Diabet, çok eşlilik, uygunsuz koşullarda yapılan doğum ve kürtaj, aşırı doğurganlık, düşük sosyo-ekomomik düzeydeki kadınlar risk altındadırlar.
Vajinit değerlendirmesinde bulguda hafif kanlı akıntıya eşlik eden yanma hisside mevcuttur. Vajen dudaklarında kaşıntı ve kızarıklık görülür. İkincil bir efeksiyonla beraber ortaya çıktığında idrarda yanma da görülebilir. Bu yanma kızarıklığın ve kaşıntının sebep olduğu tahriş olan cildin idrarla teması ile de olabilir. Kısa dönemli kullanılan ovüller(fitiller) ve kremler çoğu vajinit vakasında yeterli olmaktadır. Vajinitin neden olduğu başka bir enfeksiyon bulgusu varsa bu gibi durumlarda antibiyotik tedavisi başlanabilir.
Vajinal enfeksiyona kandida albikans, trikomanas vajinalis ve hemafilus vajinal gibi mikroorganizmalar sebep olur. Çocuklarda ise çoğu zaman askaris gibi parazitler vajinit sebebidir. Hastalığın ortadan kalkaması için kadının birkaç konuda bilinçlenmesi önemlidir. Vajinal temizlik yapılırken, bölge önden arkaya(makata) doğru silinmelidir. Menstruasyon sırasında ped değişim sıklığı artırılmalıdır. Vajinal temizlik için spreyler ve antiseptik sabunların kullanımından kaçınılmalıdır. Bu ürünler tahrişe neden olarak yanma hissini ve tahrişi hızlandırır. Sıkı giysilerin seçilmemesine özen gösterilir.
Kandida (Monilial Vaginit- Mantar Enfeksiyonu)
Kandida albikansın (mantar) neden olduğu enfeksiyon vajinitler içinde en yaygın görülen nedenlerdendir. Bu enfeksiyonda adet döneminde alevlenmelerle ortaya çıkabilir. Adet kanamalarının olduğu dönemde kaşıntı ve yanma hissi fazlalaşır ve cinsel ilişkiden sonra da aynı yanma görülür.
Kandida albikansta beyaz, süt kesiğine benzeyen, peynirimsi bir akıntı vardır. Vajina duvarında ise beyaz plaklar mevcuttur. Bu plaklar yapışkan özelliktedir. Vajine dudaklarında kaşıntı çok fazladır ve bu kaşıntıya bağlı ödem, kan toplanmaları ve fissürler(yırtıklıklar) görülebilir. Vajina kuru ve parlakkırmızı yapıdadır.
Tedavi olarak antıfungal(mantar ilaçları) önerilmektedir. Bu ilaçların çoğu vajinal fitil şeklinde verilmektedir. Ağızdan alınan mantar ilaçlarının çoğu barğırsaklardan emildiği için etkiliği azalır. Bu vajinal fitiller en az iki hafta süre ile günde bir veya iki kez uygulanır. Patojen etkenin tamamen ortadan kalkabilmesi için kadın ilaçlarını tam olarak bitirmesi gerektiğini bilmelidir. Tedavi adet dönemine denk gelse bile devam etmelidir. Tedavi süresince mümkün olduğu kadar cinsel ilişkiden kaçınılmalı ve kondom kullanımı sağlandırılmalıdır.
Trikomanas
Trikomanas vajinalisin (protozoa) neden olduğu enfeksiyondur. Vajinitlerin en yaygın ikinci nedenidir. Bu enfeksiyon pH değeri olarakalkalen bir ortamı tercih etmektedir. Trikomanasın tedavisi güçtür ve enfeksiyonun tekrarlama riski de yüksektir. Bu mikroorganizma bir eşten diğerine seksual yolla geçer ve bu sebeple de eşlerin ikisinin birden tedaviye alınması daha uygundur.
Trikomanas enfeksiyonu sarımtrak, yeşilimsi, köpüklü, miktarı fazla olan ve kötü kokulu bir akıntı ile karakterizedir. Adet döneminde ve sonrasında akıntıda artma gözlemlenir. Yanma ve kaşıntıya bağlı vajina dudaklarında soyulma ve yanma vardır.vajina duvarları ve rahim ağzında bu enfeksiyonun tipik özelliği olan kırmızı noktalı çilek görünümü vardır ve ödemlidir. Bu bakteri rahimi ve tüpleri etkilememektedir. Kronikleşmiş bir trikomanas enfeksiyonunda idrar yolu enfeksiyonuda görülebilir.
Tedavide sıklıkla flagyl tedavisi 7 gün süreyle günlük 250 mg doz şeklinde verilir. Fakat gebelikte bebeğe olan etkileri sebebiyle uygulanmaz.
Trikomaslı kadınların cinsel ilşikiden kaçınmaları veya eşlerinin mutlaka kondom kullanmaları gerekmektedir. Erkekte trikomanas organizması sıklıkla üretraya ve prostat dokusuna yerleşir ve bulgu vermeyen bir şekilde enfeksiyon için uygun ortam oluşmasını bekler.
Nonspesifik (Bakteriyel) Vajinalis
Bakteriyel vajinaliste normal vajen dokusunda bulunan hem anaerobik(oksijensiz ortamda yaşayan) bakterilerin hem de hemafilus vajinalis adı verilen organizmanın aşırı çoğalmasının tanımlaması için kullanılır.
Grimsi beyaz, homojen ve kötü kokulu bir akıntıdır ve bazı durumlarda kaşıntıda bu duruma eşlik eder. Genellikle balık kokusu ile karakterizedir.
Tedavisi için her iki eşe birden antibiyotik tedavi uygulanması ile gerçekleşir. Bu antibiyotiklerin 5-7 gün tam doz kullanılması gerekmektedir.
Klamidya
Klamidya bir bakteri cinsi olup antibiyotiklere hassastır. Bu bakterinin en büyük kötü sonucu ise kısırlığa kadar gidebilmesidir. Bel soğukluğu (gonore) olan hastalık kadar kolay bulaşmasa da kökünden temizlenmesi zordur. Tespit edilebilmesinde kültür örneğinin alınması fayda sağlamaktadır fakat pahalı bir yöntem olmasından dolayı şüpheli vakıalarda her iki eşin birden 10 günlük antibiyotik tedavisi başlanabilir.
Tüm vajinal enfeksiyonların nedenleri arasında mekanik iritanlarda (yabancı cisimler) sebep olarak gösterilebilir.