Diş Düşmesi – Diş Çıkması
Kalıcı dişler hangi sebeplerden dolayı yerinden çıkabilir?
Kalıcı dişler kesinlikle yerlerinden çıkmazlar. Fakat, travma, darbe sonucu veya kaza sonucu gelen kuvvetten dolayı bir parça çene kemiği zedelenip diş sağlam bir şekilde yerinden çıkabilir. Bu da aslında normal bir şey değildir. Bu, ya güçlü bir travmadır ya da dişin etrafındaki kemik ve diş lifleriyle ilgili bir sıkıntı vardır. Eğer, sıkıntı ileri boyuttaysa çıkan diş için herhangi bir işlem yapmaya gerek yoktur. Fakat, daimi sağlıklı bir diş yerinden çıktıysa, bu dişi en kısa sürede diş hekimine uygun şartlarda ulaştırmak gerekmektedir. Bu uygun şartlarda; çıkan dişi yerine temiz bir şekilde yerleştirmek, ağız içindeki tükürük içinde muhafaza etmek veya temiz bir şekilde muhafaza ederek diş hekimine ulaştırmaktır.
Normal şartlarda dişlerimiz çene kemiğine milyonlarca bağ dokularıyla bağlanmıştır ve bunlar esnektirler. Gelen darbeler sonucunda veya çiğneme kuvvetleri sonucunda bir esneme oluşur ve diş esner, asla yerinden çıkmaz. Eğer dişin üzerine gelen kuvvet bu esneme gücünün üzerinde bir kuvvet ise, lifleri kopartır ve dişlerin çıkmasına, çene kemiğinin kırılmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda çıkan dişi çok acil bir şekilde diş hekimine ulaştırmak gerekir.
Sağlıklı bir diş kaza sonucu yerinden çıkarsa ne yapılabilir?
Sağlıklı bir diş yerinden çıkacak olursa yapılması gereken ilk şey, mümkünse o dişi yerine reimplante etmektir. Bu mümkün değilse en kısa zamanda o diş yerine implant yapılması gerekebilir. Bu çene kemiğinin erimesini engelleyecektir. Buna diş hekimi karar verecektir. Çıkma veya kırılma durumunda hemen diş hekimine gidilerek ne yapılması gerektiğini konuşmak gerekir. Çıkan veya kırılan dişi geri kullanılabilir hale getirmek için çeşitli yöntemler kullanılır. Bunlar, implant, köprü ve rotatik tedavilerdir. Bunlardan biri diş hekimi ile konuşarak kararlaştırılır.
Çalışmayan bir organ nasıl ki zaman içinde görevini yerini getirmekte güçlük çekiyorsa, çalışmayan bir çene kemiğide zaman içinde eriyecek ve işlevini kaybedecektir. Onun için, çıkan veya kırılan dişin yerini dolduracak bir işlem yaptırmakta fayda vardır.
Yerinden çıkan diş geri kazanılabilir mi?
Tabii ki kazanılabilir. Eğer, bir diş kaza sonucunda yerinden çıktıysa, kökü kırılmadıysa ve onu çevreleyen kemik dokusuna zarar gelmediyse, diş çıktığı yere hemen konulabiliyorsa en kısa zamanda diş hekimine ulaşmak gerekmektedir. Burada yapılması gereken en önemli şey, bir diş çıktığında veya kırıldığında yerde ise hemen alarak bir su ile yıkayıp bunu mümkünse birinin yardımıyla çekim yerine yerleştirmek gerekir. Eğer bu başarılamıyorsa, diş çıkan yere tekrar konulamıyorsa en azından ağızda tükürük içerisinde tutarak hekime götürmek çok büyük yarar sağlamaktadır. Normal olması gereken ısı ve ortam içerisinde götürmek en doğrusudur. Eğer bu da yapılamıyorsa, ağızda bir kanama varsa ya da diş yutulmaktan korkuluyorsa bu gibi durumlarda yapılması gereken; serum sıvısı, bir süt kutusu içinde ya da temiz bir peçete içinde en kısa zamanda hekime ulaşmak gerekmektedir. Eğer bu diş yerine yerleştirildiyse hekim onu çıkarabilir ve tekrar temizlik yaparak oraya yerleştirecektir. Daha sonra mutlaka dişe kanal tedavisi uygulanacaktır. Özet olarak, en önemli şey çıkan veya kırılan diş canlı iken hekime ulaştırılmalıdır.
Dişin yerinden çıkması sonucu tedaviye başlama süresi ne kadar olmalıdır?
Diş yerinden çıktığı zaman en kısa zamanda diş hekimine ulaşmakta yarar vardır. Diş hekimine gitme zamanı ne kadar kısaltılırsa, dişin tekrar ağıza implant edilebilme şansı o kadar yüksek olacaktır. Süre ne kadar uzarsa başarısızlık oranı da o kadar artacaktır. Hemen ağızın temizlenmesi, varsa kan pırtılarının temizlenmesi, varsa toprak gibi şeylerin temizlenmesi, dişin temizlenmesi ve acil bir şekilde diş hekimine ulaşılması gerekmektedir. Özel olarak, süre ne kadar kısa olursa dişin tekrar kazanılma şansı o kadar yüksek olur.