Kısırlık Nedenleri Risk Faktörleri Nelerdir
Kadınlarda olsun erkeklerde olsun kısırlığa neden olan birçok faktör var. Aşağıda bu faktörlerden en çok rastlananlar açıklanmıştır:
- Sigara içilmesi: Hemen her türlü hastalığın temel nedeni sigara görülüyor. Hem kadınların hem de erkeklerin üreme organları üzerinde sigara ciddi bir olumsuzluk faktörüdür. Sigara içiliyor olması, üreme yeteneğini ortadan kaldırıyor. Durum böyleyken bir de kısırılık tedavisi sürecinde sigara içilmeye devam edilmesi, tedaviden beklenen yararları önleyecek bir durumdur. Bütün çalışmalar, sigara içen kadınların daha fazla düşük yaptığını ortaya koyuyor. Bu arada, sigara içilen yerlerde bulunmak bile, pasif içici olarak sigaranın zararlarına maruz kalmak demektir. Sigaranın erkeklerde sperm sayısını düşürdüğü, sperm kalitesini yok ettiği ve spermin hareketliliğini ortadan kaldırdığı yönünde birçok araştırma sonucu var.
- Alkol kullanımı: Yine birçok hastalığın tetikleyicisi olan alkol kullanımı da kısırlıkta önemli bir risk faktörüdür. Alkol kullanımı, hamile kalmayı önlediği gibi gebelik sırasında da gebeliğin gelişimi açısından tehlike yaratır. Doğumda yaşanabilecek sıkıntıları arttıran bir faktördür. Alkol hem adet düzensizliklerine neden olur hem de gebelik durumunda düşük riskini yükseltir. Baba adayı açısından ise alkolün, testislerin küçülmesine ve sertleşme problemlerine neden olduğu gözlenmiştir. Ayrıca alkol kaliteli sperm üretiminin temel düşmanı sayılır.
- Yaş durumu: Kadınlarda 30 yaşını geçtikten sonra gebe kalma potansiyeli gittikçe düşmektedir. Daha ileri yaşlarda ise bitmektedir. Bu nedenle ileri yaşlarda yumurtalarda kromozal bozukluklar ortaya çıkmaya başlar. Yaş ilerledikçe başka hastalıklar da baş gösterir. Bu durumlar kadınlarda yaşa bağlı kısırlık risk faktörünü oluşturur. Erkekler açısından bakıldığında durum kadınlara göre biraz daha şanslı gözüküyor. Çünkü erkekte testisler her yaşta sperm üretmeye devam eder. Yaşlanmanın sperm açısından erkek üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur. Yine de yaşlılığa bağlı olarak, sertleşme problemleri, testosteron üretiminin düşmesi, prostata bağlı rahatsızlıklar ve çevresel koşullar, kısırlık riskini yaratabilir. Netice olarak 40 yaşından büyük erkeklerde yaş bir risk faktörü olarak kabul edilebilir.
- Fazla kilolu olma durumu: Bir diğer risk faktörü kilo fazlalığıdır. Özellikle obeziteye varan bir rahatsızlık, kadınlarda yumurtlama düzesizliklerine neden olur ve ciddi bir kısırlık nedenidir. Şişmanlığın en önemli etkisi vücudun insülin direncini bozmasıdır. İnsülin direncinin yükselmesi şeker hastalığına ve yüksek tansiyona neden olur. Bu da hormon dengelerini bozar ve yumurtlama ile ilgili sorunları ortaya çıkarır. Yapılan çalışmalar kadınlarda görülen kısırlık sorunlarının hemen hemen yüzde 40’ının aşırı kilolu olmaktan kaynaklandığını gösteriyor. Erkekler açısından da durum farklı değil. Baba adaylarının da fazla kilolu olması önemli birkısırlık risk faktörü kabul edilir. Obezite veya aşırı kilolu olma hali erkeklerin vücudundaki yağ dokusunda östrojen seviyesini yükseltir, testosteron seviyesini ise düşürür. Testosteron seviyesindeki düşüş ise sperm sayısını ve kalitesini olumsuz etkiler.
- Çok zayıf olma durumu: Kilonun fazlası ne kadar zararlıysa çok düşük kiloda olmak da kısırlıkta bir risk faktörü sayılır. Özellikle yemek yeme sorunu olanlar risk altındadır. Beslenme bozukluğunun neden olduğu kilo kayıpları kadınların adet düzenlerini de bozar. Bunun yanında aşırı zayıf olmanın düzensiz kanamalara neden olduğu ve yumurtlama problemleri yarattığı da biliniyor. Kısıtlayıcı ve çok düşük kalorili diyet uygulayan kadınlarda da aşırı zayıflığın getirdiği bir kısırlık riski her zaman vardır.
- Çok fazla spor yapılması: Herşeyin fazlası zararlıdır denir. Çok fazla yapılan spor çalışmaları da bir kısırlık riski faktörü sayılabilir. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki, haftada yedi saatten çok fazla spor yapan kadınlarda yumurtlama sorunları ile daha fazla karşılaşılıyor. Bunun yanında hiç spor yapılmaması da kilo almaya engel olabileceğinden, dolaylı yoldan bir risk faktörü olarak gösterilebilir.