Su Çiçeği
- Su Çiçeğinde Etken; herpesvirüs grubunun bir üyesi olan varicella- zoster virüsüdür. Virüs dış etkenlere dirençlidir.
- Su Çiçeği Bulaşma yolu; direkt olarak damlacık enfeksiyonu ile solunum yoluyla bulaşır. İndirekt olarak enfekte materyallerle de bulaşır.
- Su Çiçeği Bulaştırıcılık süresi; döküntülerin ortaya çıkmasından bir gün önce başlar ve lezyonlar kabuklaşıncaya kadar bulaştırıcılık devam eder.
- Kuluçka süresi; ortalama 14-16 gündür.
- Duyarlılık-direnç; enfeksiyonu geçirmiş-geçirmemiş herkes bu hastalığa yakalanabilir. Ergenlerde daha ağır bir tablo oluşur. Enfeksiyon uzun süreli bağışıklık sağlar ve genellikle ikinci enfeksiyona rastlanmaz. Yeni doğanda ve immün sistemi baskılanan kişilerde hastalık çok ağır geçer ve öldürücü olabilir. Ilıman iklimlerdeki çocukların %90’ı bu hastalığı 10 yaşına kadar geçirir.
Su Çiçeği Belirtileri ;
Başlangıçta 1-2 gün süren hafif ateş, kırgınlık, halsizlik gibi belirtiler görülebilir. Bu dönemi takiben sırt, göğüs, karında fazla yüz ve alt ekstremitelerde daha az olmak koşuluyla makül- papül- vezikül- kabuklanma evrelerini gösteren döküntüler ortaya çıkar. Mukozalarda ve saçlı deride döküntü olabilir. Konjuktivada da döküntü olabilir. Döküntüler merkezden başlar ve perifere doğru yayılır. Deride oluşan lezyonlar bir taraftan iyileşirken başka yerlerde yenileri çıkabilir. Lezyonların birisi vezikül evresinde iken diğeri makül, papül ya da kabuklanma evresinde olabilir. Bu sadece su çiçeğine has bir olaydır. Buna yıldızlar haritası denir. Vezikül aşamasında kaşıntı artar. Döküntüler normalde iz bırakmadan gerçekleşir ancak kaşınıp enfekte edilen döküntülerden sonunda iz kalır.
- Su Çiçeği Teşhisi ; vezikül sıvısında virüsün izole edilmesiyle ve döküntülerin tipik özellikleriyle (polimorfik oluşları, merkezden başlayarak perifere yayılmaları, yıldızlar haritası şeklinde oluşları, saçlı deride ve konjuktivalarda olabilmesi gibi) tanı konur.
- Su Çiçeği Tedavisi ; semptomatik tedavi yapılır, komplikasyon oluşmuşsa antibiyotik verilebilir.
- Komplikasyonlar; Bakteriyel deri enfeksiyonlarına rastlanır (apse, erizipel, impetigo gibi). Pnömoni, ensefalit görülebilir. Bazen ölüm olabilir.
- Su Çiçeğinde Bakım;
- Bulaştırıcılık süresince hasta izole edilir. Kesin izolasyon uygulanır.
- Ateşi olan hastalarda ateşi düşürmek için önlemler alınır.
- Kaşıntı fazla olduğunda çocuğun bu döküntüleri kaşıyarak enfekte etmesi önlenir. Tırnaklar kısa kesilir. Deri temizliği irritan olmayan sabun ve ılık su kullanılarak yapılır. Deri ovulmaz tamponlanır ve kurulanır.
- Kaşıntıyı önlemede bikarbonatlı solüsyonlarla döküntüler tampone edilir ya da doktorun onerdiği pomat (caladryl’li pomat) sürülür.
- Ağız içi lezyonlar patlayıp ağrı oluşturduklarından sık sık serum fizyolojikle ağız bakımı verilir.
- Hastaya gevşek pamuklu giysiler giydirilir.
- Kusması olan hastalar sulu gıdalarla beslenir. Protein, kalori ve vitaminden zengin diyet uygulanır.
- Yatak takımları temiz ve düzgün olmalıdır.
- Bu hastalarda kişisel hijyen ve temizlik oldukça önemlidir.
Su Çiçeğinden Korunma;
- Hastalığın önemi ve bulaştırıcılığı konusunda sağlam kişiler eğitilmelidir.
- Özellikle hastalığa duyarlı olan (kortizon kullanan, lösemisi ya da malignent hastalığı olanlar, gebeler gibi) kişilerin hastalarla teması önlenmelidir.
- Hastaların izolasyonu bulaştırıcılığın azaltılması açısından önemlidir.
- Aşısı geliştirilmiştir. Koruyuculuğu %95’den fazladır. 12-18 ay arası bütün çocuklara, daha büyük çocuklara ve erişkinlere önerilmektedir. Aşıdan sonra genellikle lokal yan etkiler görülür. Bazen döküntü de görülebilir.