Tiroid Kanseri Nedir Belirtileri Tedavisi

Tiroid Kanseri Nedir Belirtileri Tedavisi

Tiroid Bezi

Tiroid bezi, trakeanın (soluk borusunun) önünde, krikoid kartilajının (gırtlak kıkırdağının) hemen altında yer alan kelebek şeklindeki organdır. Sağ ve sol olmak üzere iki yan loblardan oluşmaktadır. Yaklaşık ağırlığı 20-30 gr olan tiroid bezi, kan akışı yönünden oldukça zengindir. Tiroid bezinden T3 (triyodotironin), T4 (tiroksin) ve kalsitonin gibi hormonlar salgılanır. Tiroid bezinin iç kısmı folliküler yapıda olup bu folliküllerin içi iyot içeren kolloid (homojen görünümlü heterojen karışımı) madde ile doludur. T3 ve T4 bu folliküllerden sentezlenirken, kalsitonin ise folliküllerin arasında dağılmış olan parafolliküler hücrelerden sentezlenir.

Tiroid hormonlarının yeterli miktarda salgılanması için vücuda yeterli miktarda protein ve iyot alınması ve hipofiz bezi tarafından da tiroid stimüle edici hormon (TSH) salgılanması gerekmektedir. TSH’ın salgılanabilmesi kandaki miktarının azalmasına bağlıdır. Böylece azalan hormonun yerine geri bildirim sayesinde sürekli olarak TSH hormonu sentezlenir. Tam tersi eğer kandaki tiroid hormonları miktarında artma olmuşsa TSH salgısı baskılanır. Kalsitonin hormonunun salgısını TSH kontrol etmez. Kanda kalsiyum düzeyinin yükselmesi durumunda salgılanır ve kandaki kalsiyumun kemiklerde depolanmasını sağlar.

Diyetle alınan iyot T3 ve T4 için gerekli bir mineraldir. Gastrointestinal kanalla emilen iyot tiroid hücresinin içindeki tirozinle (bir çeşit amino asit) birleşerek T3 ve T4’ü oluştururlar.

Tiroid bezinin hormon üretimi;  çeşitli çevresel etkenlerle ilişkili olup, fizyolojik ve psikolojik nedenlerle de azalma gösterebilmektedir. Uzun süre sıcağa maruz kalma bu hormonların üretimini azaltırken, tam tersi uzun süreli soğuğa maruz kalmak da hormonların üretimini artırmaktadır.

Tiroid Kanseri – Tiroid Kanserleri 

Tiroid Kanseri Nedir Belirtileri Tedavisi

Tiroid bezinde malign (kötü huylu) tümörlere çok rastlanmamaktadır. Tüm kanser vakalarına bakıldığında dağılımdaki yeri %1 civarındadır. Çoğunlukla 40-60 yaş arasında ki bayanlarda görülür. Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber baş ve boyun bölgesine radyasyon uygulanmış olması, ailede geçirilmiş tiroid kanseri öyküsü kanser sebepleri arasında gösterilebilir. Tiroid kanseri türleri 4 grup altında toplanmıştır.

Papiller Adenokarsinom: Tiroid kanserlerinin yarısından fazlasını oluşturan alt gruptur. Bu tür bir kanser çocukluk ya da yetişkinliğin erken dönemlerinde başlar ve lokalize şekilde 40’lı yaşlara kadar devam eder. Yavaş gelişir ve tedavi edilmediği zaman lenf nodları yoluyla metastaza kadar ilerleyebilir. Hastalık metastaz yapmadan önce fark edilir ve tedavi edilirse prognozu (seyri) oldukça iyidir. (10 yıl yaşama şansı yaklaşık %80’dir.)

Folliküler Adenokarsinom: Tiroid kanserlerinin yaklaşık %20-25’ini oluştururlar ve genellikle 40’lı yaşlarda ortaya çıkarlar. Metastaz yapabilme oranı papiller adenokarsinoma oranla daha yüksek olsada prognozu erken tanı ile iyiye gitmektedir.

Medüller Karsinom: Tiroid kanserlerinin %5-10 arasında ki görülen tipidir. Bu tip kanserde ailesel yatkınlık rolü daha fazladır. Kısa zamanda uzak doku ve organlara metastaz yapabilir ve prognozu iyi değildir. Tedavi edilmeyen hastaların ortalama sağ kalım süreleri 6 yıldır.

Anaplastik Karsinom: Tiroid kanserlerinin yaklaşık %5-15’inden sorumlu olup 60 yaş üzeri görülen alt gruptur. Oldukça hızlı metastaz yapabilme özelliği vardır ve tiroid kanserleri içinde prognozu en kötü olan türdür. Tedavi edilmeyen hastaların ortalama sağkalım süreleri 6 ay kadar olduğu saptanmıştır.

Tiroid Kanseri Belirtileri – Bulguları

Tiroid kanseri, tiroid bezinde ağrısız ve sert bir kitle şeklinde ortaya çıkabilir. Çoğu zaman tümörün çevre dokulara bası yapması nedeniyle yutma ve solunum güçlüğü ile kendini gösterir. Hastada metastaz varsa lenf nodlarında büyüme saptanabilir. Saptanan nodül soğuktur (radyoaktif iyotu tutmaz) ve hızlı büyüme özelliği vardır. Tiroid bezinin kötü huylu (malign) adenomları diğer iyi huylu adenomlarda olduğu gibi kapsüllü yapıdadır.

Tiroid Kanseri Teşhisi

Hastalar yutma güçlüğü yada boyunda şişlik gibi nedenlerle uzmana baş vurduklarında, fizik muayene ve alınan öyküye göre hastaya iğne aspirasyonu yada biyopsi yapılabilmektedir. Biyopsi, Kesin tanıyı sağlamadaki en geçerli yöntemdir. Bazı durumlarda nodülün boyutunu ve seyrini takip için uygulanan ultrasonografi (USG), magnetik rezonans (MR), tiroid sintigrafisi, radyoaktif iyot tutulumu ve tiroid fonksiyon testleri de yardımcı olarak kullanılır. Ultrasonografik yöntemle nodüler yapının solid olup olmadığı ve çapları belirlenir. Solid yapıların yaklaşık %20 kadarı kanserleşebilen olgulardır. Hastalığın ilerlemiş olduğu düşünülüyor ise son zamanlarda sıkça kullanılan PET çekimi sayesinde metastatik yerleşimlerin saptanması kolaylaşmıştır.

Tiroid Kanseri Tedavisi ve Cerrahi Girişim

Tedavide çoğu zaman tiroid bezinin tamamı ya da tamamına yakın bir kısmı cerrahi girişimle çıkarılmaktadır. Hastada lenf nodu tutulumu varsa modifiye boyun diseksiyonu (bölgenin açılması) yada daha geniş radikal boyun diseksiyonu (daha geniş alamların açılması ve incelenmesi) yapılır. Kemoterapi tiroid kanserlerinde çok nadir uygulanan tedavi yöntemidir.

Tiroid Cerrahisi: Bu ameliyatlarda ölüm riski çok düşük olmakla beraber komplikasyon (istenmeyen sonuçlar) gelişme oranı da nadirdir. Tiroid bezinin cerrahi girişim ile çıkarılması işlemine tiroidektomi denilmektedir. Total tiroidektomilerde tiroid bezinin tümü çıkarılmaktadır. Karar verme aşamasında terarlayabilecek iyi ya da kötü huylu (malign ve benign) oluşumlar rol oynar. Çoğunlukla riske atılmadan tüm kanser vakalrında total tiroidektomi uygulaması yapılır.  Bu uygulamayı yapan hekim kalsitonin hormonunu salgılayan, tiroid bezinin arkasında yerleşimli ve çok küçük olan “paratiroid bezlerini”  korumaya alır. Cerrahi işlem sırasında 4 parathormonda zarar görürse hasta yaşam boyu kalsiyum ilaçları kullanmak zorunda kalabilir.

Tedavinin devamında bütüncül bir yaklaşım izlenerek radyoaktif iyot tedavisi cerrahiden bir sonraki adımı oluşturur. I131  ya da ekternel radyasyon bunlara örnektir. Cerrahi işlemin bitiminden sonraki 4-6 hafta sonrasında başlanmaktadır. Daha erken başlamak doku hasarına sebep olabilir. Ameliyat sonrası sürekli olarak tiroid hormonu ilaçlarının kullanması gerekecektir ve düzenli aralıklarla kontrollerinin yapılması istenir.

Hastalığın nüks etmesi: Tedavi tamamlanmış olsa dahi tüm kanserlede olduğu gibi hastalığın yeniden nüks etme durumu mevcuttur. Kontroller sırasında nüksün var olup olmadığının anlaşılması tiroid kanserinde daha kolaydır. Tiroid bezlerinde üretilen özel proteinlerin tiroid bezi alındıktan sonra kan tahlillerinde çıkmaması beklenir. Eğer yıllar sonra total tiroidektomili bir hastada bu prtoeinlerin var olduğu saptanırsa hastada kanserli yapının nüks etmiş olduğu saptanır.

 

Tags: , , , ,

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.