Brusella (Brusellozis, Malta Humması, Akdeniz Ateşi, Dalgalı Ateş)
- Akut ve sinsi olarak başlayan bir sistem hastalığıdır. Aralıklılarla ve farklı sürelerde düzensiz ateş, baş ağrısı, halsizlik hali, yoğun terleme, üşüme hissi ve titreme, artralji, düşkünlük ve genele yayılım gösteren bir ağrı ile seyreden bir zoonozdur.
Etken; etkenin 3 tipi insanda hastalık oluşturur.
- Brucella Melitensis; keçilerde bulunur. En sık görülen tiptir.
- Brucella Suis; domuzlarda bulunan türüdür.
- Brucella Aborus; sığırlarda hastalık yapar ve en az karşılaşılan şeklidir.
Brusella Bulaşma yolu ;
- Süt, süt mamülleri, çiğ et, hayvan atıkları, hayvan fetüsleri ve ekleri ile besinlerin kontaminasyonu sonucu bulaşma olur.
Brusella Bulaşma süresi;
- Hasta hayvanda hastalık devam ettiği sürece hayvanın sütü, idrarı ve diğer atıklarıyla bol miktarda etken çevreye yayılır.
Kuluçka süresi;10-30 gündür.4-6 aya uzayabilir.
Epidemiyoloji;
- İnsandan insana bulaşma olmaz. Çocuklarda çok görülmez. Daha çok 20-50 yaşlarında görülür.Hayvanlarla ilgili mesleklerde çok görülür. Yaz aylarında fazladır.
- Vücuda giren etken lenf kanallarını izleyerek bölgesel lenf bezlerine oradan da karaciğere ve dalağa geçer.
- En çok sevdikleri organ lenf bezleri olması nedeniyle aynı zamanda RES hastalığıdır. Lenf bezlerinden dalak, kemik iliği, karaciğer ve diğer organlara geçerler. Tedavi edilmeyenlerde MSS yerleşir.
Brusella Belirtileri ;
- Hastalık akut veya kronik seyirli olabilir.
- Hastalığın en önemli belirtilerinden birisi ateştir. Tifoya benzer ateş yapar, ancak brucellada ateşle birlikte bol terleme vardır.
- Ateş ani titreme ile yükselir. Ondülan ateş
- Hastalarda baş, sırt ve romatizmayı taklit eder tarzda eklem ağrıları vardır.Şişlik,kızartı yoktur.
- Diş etlerinde kanama, şişlik, ishal ve kabızlıkta olabilir.Splenomegali,hepatomegali olabilir.
- Hastalığın gebe kadınlarda abortus nedeni olduğu saptanmıştır.
Brusella Tanısı ;
Mesleğin bilinmesi tanıyı kolaylaştırır.
- İdrar, kan, eklem sıvısı, kemik iliği, dalak ve karaciğerden materyal alınıp incelenerek tanı konur.
- Brucella klinik bulgularla ve sürelerine göre üç şekil gösterir:
- Akut Brucella; üç ay veya daha az süre devam eden brucellalardır.
- Subakut Brucella; 3-12 ay süre ile devam eden brucellalardır.
- Kronik Brucella; bir yıldan daha uzun süre devam eden brucellalardır.
Brusella Tedavisi ;
- Tetrasiklin ve streptomisinler tedavide kullanılırlar. Ağrı için analjezikler kullanılır.
Brusella Komplikasyonları ;
- Burun kanaması, pnömoni, plörezi, orşit, endokardit, meningoensefalitis, abortus gibi birçok komplikasyonu vardır. Apseler oluşabilir.
- Ağır ve komplikasyonlu hastalar yatak istirahatına alınır.
- Bu hastalıkta ateş takibi önemlidir. Ateşli dönemlerde ateşe yönelik uygulamalar yapılır ve gerekirse antipiretikler verilebilir.
- Hastanın aldığı çıkardığı takibi yapılır.
- Hastaya kişisel hijyen hakkında bilgi verilir.
- Ağız bakımı yapılmalıdır.
- Eklem ağrılarını azaltmak için sıcak yapılır. Eklemler yastıkla desteklenebilir.
- Terlediğinden dolayı hastanın sık sık kıyafetleri değiştirilmelidir
- Bol proteinli,yüksek kalorili diyet verilir.
- MSS belirtileri için dikkatli takip yapılır
Brusella ve Korunma:
- Hasta hayvanın atıkları ile temas eden tüm yem ve diğer atıklar çıplak el değmeden yakılarak imha edilmelidir. Brusella yönünden değerlendirilir.
- Çiğ süt içilmemelidir.
- Ahır ve ağıllarda dezenfeksiyon yapılmalıdır.
- Hayvanlar brucellozise karşı aşılanmalıdır.
- Özellikle çiftçilik, besicilik, kasaplık, mezbahada çalışanlar hayvanlarla temas halinde dikkat etmeleri gereken şeyler ve hastalığın bulaşma yolları hakkında bilgilendirilmelidirler.
- Sağlam kişiler hastalık hakkında bilgilendirilir.