Doğum Sonrası Beslenme
Anneye beslenme ile ilgili danışmanlık yapılmadan önce mevcut beslenme durumunun değerlendirilmesi önemlidir. Emziren annenin beslenme durumunun tayini için öncelikle annenin kilosu, kan değerlerinden hemoglobin ve hemotokrit gibi düzeyler ve beslenme öyküsünün bilinmesinde fayda vardır.
Doğum Sonrası Beslenme
Doğumdan sonra alınan kilolardan yaklaşık 4,5-5 kg kadarı doğum eylemiyle beraber kaybedilir. Emzirme, annenin kilo kabını etkileyen önemli bir eylemdir. Bazı kadınlar birkaç hafta içinde eski kilosuna ulaşabiliyorken bazı kadınların eski kilosuna ulaşması 6 ay kadar sürebilmektedir. Kaybedilen her kilo ile beraber hücre dışı sıvı tutulumu da azalmaya başlayarak vücut normal kan düzeylerine dönmeye başlar. Kansızlık tablosunun diğer bir adı olan anemik durumlar doğumdan sonraki bir ay içinde düzelmeye başlayabilir. Bu dönemde bakılan kan değerlerinde annede kan değerleri düşükse bu duruma uygun beslenmesi daha doğru olur. Anne hem doğumda kanama ile, hem de emzirirken demir mineralini kaybettiği için demir yönünden zengin gıdalarla beslenmesi uygundur. Bunun içinde et, yumurtave süt tüketimi artırmalıdır. Gebelikte demir ilaçları kullanmışsa bir süre daha bu preparatların kullanımına devam edebilir.
Doğum sonraki dönemde sütün yeterli miktarda salgılanması için annenin yüksek kalorili bir beslenme şekli seçmesi gerekir ve bu dönemde bol sıvı alması çok önemlidir. Günlük 850 ml süt salgısı için fazladan yaklaşık 700 kaloriye ihtiyacı vardır. Emzirme döneminde yetersiz kalori alınması sütün az gelmesine sebep olur. Günlük enerji ihtiyacı için 2700 kalori ve 3000 ml sıvı alması gereklidir. Alınacak sıvı miktarının en az 6 bardağı su şeklinde, kalan kısmı çorba, meyve suları ve süt gibi besinlerden karşılayabilir. Ayrıca doğum sonrasında sık görülen kabızlık probleminin yaşanmaması için suyun yanında lifli gıdaların ve fiziksel egzersizlerin değerlendirmeye alınması gerekir.
Protein emziren bir anne için alınması gereken önemli bir besin maddesidir. İlk 6 ayda günlük ortalama 65 gr protein alınması önerilir. Eğer protein kaynaklı olmayan yeterli miktarda kalori alınımı varsa, proteinlerin enerji kaynağı olarak kullanılmaları önlenmiş olur. Kalsiyum süt üretimi için önemli bir besindir. Emzirme döneminde kalsiyum ihtiyacı gebelikteki ihtiyaç ile aynıdır. Günlük 1200mg kalsiyum alınmalıdır. Eğer anne beslenme ile yeterli kalsiyumu alamıyorsa kalsiyum ilaçları kullanımı için uzman hekime başvurabilir.
Önerilen günlük beslenme ihtiyaç tablosu
Süt, yoğurt, peynir grubundan 3-5 porsiyon
Et ya da protein grubundan 2-3 posiyon
Sebze grubundan 3-5 porsiyon
Hububat grubundan 4 porsiyon
Meyve grubundan 2-4 porsiyon
Ekmek, kek grubundan 6-11 porsiyon
Yağ ve şeker grubundan idareli olarak 1 porsiyon
Bir porsiyonun karşıtı miktarlar;
Süt ve yoğurt için 1 su bardağı
Peynirin porsiyonu 2 kibrit kutusu
Yumurta porsiyonu 2 adet
Bir tabak et yada kuru baklagil yemeği
Ekmek bir dilim
½ tabak makarna yada pilav
Meyvelerde porsiyon adet hesabı birer adet
Yağ için porsiyon değeri 1 yemek kaşığıdır.