Doğum Sonrası Saç Dökülmesi
Gebelik döneminin, şaçın miktarı, yapısı ve uzamasının üzerinde bir çok hormonal etkileri vardır. Gebelikte östrojen ve progesteren hormonlarının yükselmesi, saç özelliklerinin değişmesi üzerinde önemli etkilere sahiptir. Doğum sonrasında da östrojen miktarındaki ani düşüşler saç kayıpları ile sonuçlanabilmektdir. Kıl folikül döngülerinde, hormon kontrollu değişiklikler meydana gelmektedir. Doğum sonrası saç dökülmeleri normal dökülme hızından 2-3 kat daha fazla gerçeleşerek saç kaybına hatta alopesi denilen bölgesel kelliklere neden olabilmektedir.
Doğum Sonrası Saç Dökülmesi
Doğumdan sonra anagen kıllar denilen mevcut uzama özelliğinde ki saçlarda azalma görülürken, bekleme aşamasındaki sonradan uzayacak telogen kıllarda artma görülür. Dökülen saç miktarı çıkacak saç oranına oranla daha fazla olduğundan bir süre sonra saçlarda seyrelmeler oluşabilmektedir. Yeniden saçlı derideki dengenin sağlanması bir yıl kadar sürebilse de genellikle 6 aydan sonra normalleştiği saptanmıştır.
Kıl döngüsü 3 aşamadan oluşmaktadır: anajen, katajen ve telojen. Gebelikte östrojen, anajen ve telogen fazlar üzerinde son derece etkilidir. Gebe olmayanlara nazaran gebe kadınlarda kalın saç oranı artmakta ve saç uzaması ise yavaşlamaktadır. Gebe olunmayan zamanda normal hızında uzayan saçlar %85-90 kadar iken, dinlenmeye çekilmiş ve dökülen saçların ardından çıkacak saçlar ise %20 kadar olabiliyor. Bu yapım, yıkım ve yeniden oluşum aşamalarını etkileyen durumlar gebelikte farklı bir mekanizmaya maruz kalarak östrojenin etkisiyle hızlı uzamış ve gürleşmiş saçlar, doğum sonrası hormonal dengenin bozulmasıyla ilk 2 ay içinde dökülmeye başlamaktadır.
Kıl follikülleri ılık mevsimlerde daha hızlı büyüme gösterirler. Aralık ve haziran ayları arasında saç büyümesi daha yavaş olduğundan mevsimsel olarak sonbaharda doğum yapan kadınlarda daha fazla saç dökülmesi gözlemlenir (hormonal ve mevsimsel etkinin birleşimiyle).
Doğum Sonrası Saç Dökülmesi Nedenleri
Doğum sonrası saç dökülmesi nedenlerinin arasında stres, kan kaybı, emzirmeden kaynaklı prolaktin hormonundaki artış gibi faktörleride göz ardı etmemek gerekir. Gebelik sonrası oluşan saç dökülmelerinin herhangi bir hastalıkla ilişkisinin olup olmadığı dikkatle incelenmelidir. Genellikle endişe uyandıracak bir durum olmamakla beraber, seyrelmiş olan saçlar eski sağlığına kavuşmaktadır. Tek sorun annenin bu durumu fazla ciddiye alarak ruhsal ve sosyolojik yönden etkilenmemesi için duygusal olarak kendini hazırlaması ve önceden bu durumla karşılaşacağını bilmesidir. Bildiği bir konudan etkilenmesi, bilmediği bir durum karşısında vereceği tepkiden çok farklı olacaktır. Tiroid hastalıkları, demir ve çinko eksiklikleri bu duruma neden olabilir. Amaç; saç dökülmesinin önüne geçmekten ziyade altta yatan hastalığın oluştuğu bir sonuca (saç dökülmesine) dayanarak tedavi yoluna girilmesidir.
Doğum Sonrası Saç Dökülmesi Tedavisi
Bazı ilerlemiş doğum sonrası saç dökülmesi durumlarında PRP adı verilen yöntem uygulanabilir. Bu yöntem ile anneden alınan kan laboratuvar ortamında santrifüj (hızlı bir şekilde döndürülerek) edilerek pıhtı ve serum kısımlarının ayrılmasından sonra, iyileştirici faktörlerin bulunduğu serum kısmının bir enjektör ile saçlı derinin alt katmanına uygulanmasıdır. Annenin kendi kanından hazırlanmış bir serum olduğu için, emzirme üzerinde de herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. Daha hafif vakalarda ise güçlendirici şampuan ve losyonlar önerilebilir fakat emziren annenin bu konuda hassas davranması kimyasal içeriklerden kaçınması gerekir. En doğru bilgiyi cildiye ve kadın doğum uzmanlarından almalıdır.