Hipertroidizm Nedir Nedenleri Belirtileri
Kanda dolaşan aşırı miktardaki tiroid hormonunun vücut dokularındaki etkileri sonucu oluşan klinik tablo hipertiroidizm olarak adlandırılır.
Hipertiroidizmin Nedenleri Nelerdir?
Hipertiroidizmin ana nedenleri genel olarak radyoaktif iyot uptakenin yüksek veya düşük olmasıyla ilişkilidir. Yüksek uptake tiroidde artmış yeni hormon sentezini gösterirken, azalmış uptake daha önceden sentez edilmiş hormon salınımını, hormonun eksojen alımını veya tiroid dışı hormon sentezini ifade eder. Hipertiroidizmin en sık nedeni graves hastalığıdır. Hipertroidizm sıklığı toplumda yüzde 0,5’tir.
Hipertiroidizm nedenlerini şu başlıklar altında toplayabiliriz:
Radyoaktif iyot tutulumunun arttığı koşullar
Otoimmün tiroid hastalıkları
Toksik diffüz guatr (Graves hastalığı)
Hashitoksikozis
Otonom tiroid dokusu
Toksik nodüler guatr (Plummer hastalığı)
Toksik multinodüler guatr (Marine Lenhart hastalığı)
TSH bağımlı hipertiroidizm
TSH üreten hipofiz adenomu
Nonneoplastik TSH bağımlı hipertiroidizm
Human koryonik gonadotropin bağımlı hipertroidizm
Hiperemezis gravidarum
Trofoblastik hastalık
Radyoaktif iyot tutulumunun azaldığı koşullar
Subakut tiroiditis
Subakut granülamatöz (de Quervain’s) tiroiditis (SAGT)
Subakut lenfosittik tiroiditis (ağrısız, sessiz)
Postpartum tiroiditis
Amiodarone
İyot bağımlı hipertiroidizm (Jod Basedow)
Radyasyon tiroiditi
Palpasyon tiroiditi
Eksojen tiroid hormon alınımı
Aşırı replasman tedavisi
Supresyon amaçlı tedavi
Faktitious hipertiroidizm
Ektopik hipertiroidizm
Struma ovari
Metastatik folliküler tiroid kanseri
Hipertiroidizmin Belirtileri Nelerdir?
Hipertiroidizmin belirtileri hastalığın süresine ve şiddetine bağlıdır. Neredeyse vücuttaki tüm sistemlerde çeşitli belirtiler ile kendini gösterir.
Sinir Sistemi Belirtileri: Sinirlilik, emosyonel labilite ve hiperkinezi, hipertiroid hastalrında en sık rastlanan belirtilerdir. Hipertiroidizmli hastalarda olaylara kötü konsantrasyon, performansta azalma, davranış bozuklukları ve bazen de psikiyatrik sendromlar görülebilir. Tremor sıklıkla vardır ve refleksler artmıştır.
Kardiyovasküler Sistem Belirtileri: İletim sistemine artmış tiroid hormonlarının direkt etkisi nedeni ile taşikardi en sık belirtidir. Hipertiroidizm, atrial fibrilasyonun en sık nedenlerinden biridir. Bazen de iskemik kalp hastalığı ile beraber bulunabilir. Uzun süre tirotoksikozis kardiyomegaliye ve yüksek outputlu kalp yetmezliğine neden olabilir. Kalpte üfürümler ve hiperdinamizme bağlı ekstrakardiyak sesler duyulabilir.
İskelet ve Kas Sistemi Belirtileri: Kaslarda katabolizmanın artması nedeni ile kaslar atrofik ve güçsüzdür.özellikle proksimal kaslarda güçsüzlük belirgindir. Myastenia gravis ya da periyodik paralizi hipertroidizme eşlik edebilir. Kemik rezorpsiyonu artabilir ve uzun süreli tedavisiz hipertiroidizm osteopeniye neden olabilir.
Gastrointestinal Sistem Belirtileri: Hipertiroidizmli hastalarda iştah ve yiyecek alımı artmış olmasına rağmen, kilo kaybı vardır. Gastrointestinal motilite artmasına bağlı hiperdefekasyon mevcuttur. Ancak diyare nediren gelişen bir durumdur. Çoğunlukla yaşanan hiperdefekasyonda gaita normal kıvamındadır. Anormal akciğer fonksiyon testleri malnütrisyon geliştiğini gösterir.
Gözlerdeki Belirtiler: Hastalarda parlak canlı bakışlar, üst göz kapağı retraksiyonu mevcuttur ve buna bağlı sklera iris üstünden de görülebilir. İnfiltratif oftalmopati Graves hastalığının özelliğidir. Ancak oftalmopatinin belirtileri bu hastalığın küçük bir kısmında mevcuttur. Propitozis, diplopi, göz hareketlerinin kısıtlanmasına neden olan ekstraoküler kas tutulumları (ödem) ve fibozisi görülür. Optik sinire bası ya da keratit körlüğe neden olabilir. İnfiltratif oftalmopati genellikle Gravesle birliktedir. Ancak tek başına da oluşabilir.
Deri Belirtileri: Hipertiroidizmli hastaların derisi sıcak, nemli, ince ve yumuşaktır. Avuç içleri sürekli olarak terlidir. Graves hastalığına ait özellikle pretibial bölgede portakal kabuğu görüntüsünde dermopati görülebilir.
Genitoüriner Sistem Belirtileri: Hipertiroidizm kadınlarda infertiliteye ve oligomenoreye neden olabilir. Erkeklerde sperm sayısında azalma ve impotans görülebilir. Yüksek testosteron seviyelerine rağmen androjenin östrojene dönüşümü artığından jinekomasti görülebilir.
Metabolizma Belirtileri: Ağırlık kaybı genel belirti olarak karşılaşılır. Yaşlılarda nadiren de olsa anoreksi görülebilir. Hastalarda ısı üretimi artmıştır ve hafif polidipsi ile birlikte aşırı terleme mevcuttur. Hastaların çoğu sıcağa tahammülsüzlük gösterir ve düşük ısıyı tercih ederler.
Tiroid Bezi Belirtileri: Tiroid bezi palpasyon ile farkedilebilecek kadar büyüktür. Hiperfonksiyone ve büyümüş tiroid bezi nedeni ile kan akımı artmıştır. Kapiller geri dolum yarım saniyenin altındadır. Buna bağlı olarak tiroid bezi üzerinde üfürüm sesleri duyulabilir.