B12 Vitamin Eksikliği Nedenleri ve Sonuçları
B12 Vitamin Eksikliği Neden Gelişir?
B12 vitamini vücuttaki tüm fizyolojik olayların gerçekleşmesi için olmazsa olmaz bir vitamindir. Suda çözülebilir bir vitamindir. Fazlasının idrar ile atılması ve depolanamaması nedeniyle dışarıdan düzenli olarak alınması gerekir. Bitkisel gıdalarda bulunmayan hayvansal gıdalardan alınabilen bir vitamindir.
- Vejetaryen beslenen kişilerde b12 vitaminin bitkisel gıdalarda bulunmaması nedeniyle eksikliği gelişir.
- Yaşın ilerlemesi ile b12 vitamininin emilimi güçleşir ve b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Midesinin ya da bağırsaklarının bir bölümü cerrahi operasyon ile alınmış kişilerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Mide veya bağırsak hastalığına sahip kişilerde ( örneğin Çölyak Hastalığı) b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Pankreas bezi yeterli çalışmayan kişilerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Kronik alkol problemi olan kişilerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Midesinde yeterli asit bulunmayan veya midesinde helikobakter pilori bakteri barındıranlarda b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Gut hastalığı tedavisi görenlerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Dengesiz beslenen kişilerde, şok diyet ya da tek yönlü besin diyeti uygulayanlarda, yetersiz beslenen çocuklarda ve hamilelerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Ağır stres altındaki kişilerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Fiziksel olarak yoğun çalışan kişilerde örneğin sporcular veya ağır iş şartlarına sahip işçilerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Doğum kontrol hapı kullanan veya hormon tedavisi gören kadınlarda b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Ağır diyabet hastalarında b12 vitamini eksikliği gelişir.
- Uzun süreli antibiyotik kullanan kişilerde b12 vitamini eksikliği gelişir.
B12 Vitamin Eksikliğinin Sonuçları
B12 vitamini eksikliği geliştiğinde vücudumuzda neredeyse her şey aksamaya başlar. Hatta birçok nörolojik ve psikolojik bozukluğun altında b12 eksikliği yatar. Örneğin ortada hiçbir şey yokken yaşanan korku hali, içe basan korku ve sıkıntılar hatta depresyon B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanır. Halüsinasyonlar ve kişinin kendi içinde yaşadığı paranoyalar ruh halinde yaşanan dengesizlikler de B12 eksikliği habercisi olabilir.
B12 eksikliği olan kişilerde akşam ne kadar erken yatağa girmiş olursa olsun, sabahları uyanmakta zorlanma şikayeti gelişir. Yataktan dinlenmiş ve zinde bir şekilde kalkamaz. Zaten uykusunu verimli bir şekilde alamaz, uykuya dalma problemi yaşar. Bu da kişinin tüm gün yapacağı aktivitelerdeki performansına ciddi ölçüde zarar verir. Kişide tüm gün uyuşukluk gözlenebilir.
B12 Vitamin Eksikliği Nedenleri ve Sonuçları
B12 eksikliğinde hafıza ile ilgili problemler de başlar. Örneğin yeni öğrendiği bir bilgiyi hafızasında tutamaması ya da geçmişe dair anıları, isimleri ya da önemli notları hatırlayamaması B12 eksikliğinden kaynaklanır. Herhangi bir iş ile uğraşırken odaklanamama, konsantrasyon güçlüğü çekme ya da konuya hakim olamama sorunları baş gösterir. Herhangi bir dersi ya da bilgiyi öğrenmede zorluk yaşanır. Zihin kendisinden beklenen performansı gösteremez. Bunun için özellikle sınav zamanları öğrencilere B12 takviyesi önerilmektedir.
B12 eksikliğinde, Fiziksel güç gerektirecek işlerde de sorun yaşanır. Kişide ani denge kayıpları, yürürken dikkatsizlik ile düşmek, kaslarda güçsüzlük belirir. Çabuk yorulma sorunu nedeniyle kişinin performansı düşer ve fiziksel işler normalde olduğundan çok daha zor bir hal alır. Ayrıca ekstremite olarak adlandırdığımız kol ve bacaklarda da uyuşma sorunu gözlenir.
B12 eksikliği sinir sisteminde de ciddi tahribatlara neden olur. Ani ve kalp krizini andırır şekilde göğüs ve sırt ağrıları oluşur kişi daha fazla nefes alma ihtiyacı hisseder. Genel olarak nefes darlığı problemi çeker. B12 eksikliği aralıklarla kalp çarpıntısına da neden olur.
B12 eksikliğinde vücut aldığı darbelerden çok daha fazla etkilenir. Bir yere çarptığınız bölgeniz normalde morarmayacaksa bile morarabilir, çok daha uzun sürede iyileşir. Genelde bir yere çarpıp hissetmeme problemi b12 eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir. Yani aslında acı hissettirmeyecek kadar hafif bir çarpmadan sonra oluşmuş morluk, size bir şeyler anlatmak istiyor olabilir.
B12 eksikliği yaşayan kişilerde, vücudun herhangi bir bölgesi kanadığında normalde olduğundan daha yavaş bir şekilde kanama durur.
Sararmış bir cilt ya da solmuş bir ten, B12 vitamini eksikliğinde de oluşur. Ayrıca cilt genelinde kaşıntılar görülebilir.
B12 eksikliğinde baş ağrıları çok fazla görülür. Hatta bu ağrılar hafif şiddette olabildiği gibi en az migren ağrısı kadar rahatsızlık verici de olabilir. Kişi baş dönmesi şikâyeti de yaşayabilir. Boğaz ağrılarının herhangi bir rahatsızlık yok iken oluşması da b12 eksikliğinin göstergesidir.
B12 eksikliği sindirim sistemine de zarar verir. B12 eksikliği yaşayan kişilerde sık olarak kabızlık veya ishal şikayeti gözlenir. Genel olarak mide bulantısı sorunu yaşarlar.
B12 eksikliği sonucu kişinin görmesi de kötü etkilenir. Görme bozukluğu baş gösterir. Gözlerde kaşıntı ve yanma şikayeti başlar ve ışığa bakmakta zorlanır. Gözde ışığa karşı aşırı olabilecek derecede hassasiyet gelişebilir.
B12 eksikliğinden saçlar da etkilenir. Kişide saç dökülmesi problemi gelişir. Saçları cansızlaşır ve zayıflar. Normalde olması gerekenden daha yavaş saç uzaması görülür ve saçlar özellikle bayanlarda çok daha kolay kırılır ve kopar.
B12 eksikliği sonucu vücut sıcaklık dengelerinde bozulmalar gözlenebilir. Kişide kilo problemi olsun ya da olmasın genel bir kolayca üşüme hissi görülür. Sağlıklı bireylere göre soğuktan çok daha kolay etkilenir, hatta hava ılık iken bile soğuk gelebilir.
B12 eksikliği yaşayan kişilerde ağız içinin kuruması problemi gelişir. Ağız içinin kuruması yani anti bakteriyel olan ve daha bir çok göreve sahip tükürük miktarının ciddi ölçüde azalması, diş çürümelerine, diş eti kanamalarına ve ağız içinin sağlığının bozulmasına neden olur. B12 vitamini eksikliğinin ağıza verdiği zarar bununla da kalmaz; dil ile ilgili enfeksiyonlar ve iltihaplanmalar olur. Yediği şeylerin tadını önemli ölçüde alamaz. Zaten b12 vitamini eksikliği sonucu ortaya çıkan iştahsızlık sorunu ile bir de bu ağız problemleri birleşince artık yemek yemek tam bir işkence haline gelir.
B12 eksikliği vücut hücre organizasyonunun bozulması ile oluşan kanser hastalığına da davetiye çıkarabilir. Özellikle özafagus kanserinin b12 eksikliğinde gelişmesine rastlanır.
B12 eksikliği özellikle hamilelerde erken doğum riski yaratabilir hatta gebelik düşük ile sonuçlanabilir. Ya da normal zamanında doğan bebekte olması gerekenden daha düşük bir ağırlık gözlenir.
Büyüme çağındaki bireylerde gelişen b12 vitamini eksikliği, zeka geriliğine ve büyümede geriliğe neden olur.
B12 vitamini eksikliğinin en ciddi etkisi, kansızlığa neden olmasıdır. Kansızlık sonucu, kan yeterince oksijenlenemez ve aslında bu baş ağrıları, halsizlik, bitkinlik problemlerinin ana nedenini kanın yeterince oksijenlenememesi oluşturur.Kemik iliğinden alyuvar üretilebilmesi için b12 vitaminine gereksinim vardır. B12 eksikliğinde alyuvar üretiminin azalması kansızlığa neden olur. Kan hücrelerinin fazla azalması sonucu anemi ortaya çıkar.
Pernisiyöz anemide b12 vitamininin bağırsaklardan emilmesini sağlayan intrinsik faktör üretimi durdurulur. Yani pernisiyöz anemi sonucu anlatıldığı gibi ciddi risklere sahip b12 vitamini eksikliği gelişir.
Görüldüğü gibi b12 vitamini vücut fonksiyonlarının düzenlenmesi için hayati bir öneme sahiptir. B12 eksikliğinin yaşanmaması için, vitamininin yeterli alınması da yetmez. Mide, ince bağırsak ve pankreas organlarının da yeterli düzeyde çalışıyor olması gerekir. Bu yüzden b12 vitamini eksikliğiniz olup olmadığını mutlaka kontrol ettirmeli, gerekli kan testlerini yaptırmalı ve b12 eksikliğiniz varsa mutlaka besinler ya da ilaç takviyesi yoluyla b12 vitamini seviyenizi normal düzeyde tutmalısınız.
