Pernisiyöz Anemi (B12 Eksikliği) Nedir
Pernisiyöz anemi B12 vitamini eksikliğine bağlı olan bir anemi çeşididir. B12 vitamini en çok et, karaciğer, yumurta, süt ve peynirde bulunmaktadır. Bir insanın günlük B12 vitamini gereksinimi 3 mikrogram kadardır ve normal yemek diyetinde bunun fazlası mevcuttur. Besinlerle alınan B12 vitamininin bağırsaktan emilip kana karışabilmesi için mideden salgılanan mukus içindeki ‘intrensik faktör’ denilen bir madde ile birleşmesi gerekir. Eğer B12 vitamini bu intrensik faktör ile birleşemezse bağırsaktan emilmesi ve kana karışması mümkün olmaz.
Bu vitamin emildikten sonra karaciğerde depolanarak kemik iliği ve diğer dokuların ihtiyacına göre kana verilir. B 12 vitamini kemik iliğindeki eritrosit yapımı için gerekli bir vitamindir. Bu sebeple B12 vitamini eritrositlerin olgunlaşma faktörü olarak da görülür. Ayrıca sinir sisteminin normal fonksiyonu için de gerekli olan temel maddelerden biridir.
Pernisiyöz Anemi (B12 Eksikliği) Nedir
intrensik faktör yetersizliği olan pernisiyöz anemideki esas bozukluk, mide mukozasının normal salgı yapamayacak biçimde olmasıdır. Mide asidinin azlığının nedenleri tam olarak bilinmese de uzun süreli devam eden bir demir eksikliği anemisinin sonucu olduğu düşünülür. Pernisiyöz anemide en çok düşünülen teori ise bunun otoimmün (özbağışıklık) bir bozukluk olduğu yönündedir.
Bening (iyi huylu) mide polipleri ve mide karsinomu (kanseri) olan hastalarda da intrensik faktörün etkilenmesine bağlı olarak pernisiyöz anemi ortaya çıkmaktadır.
B12 vitamin eksikliği etkisini öncelikle kan, sindirim ve sinir sisteminde göstermektedir. Diğer anemilerde de olduğu gibi solukluk tipik bir özelliktir. Hasta kişinin doktora başvurma sebebi anemiye bağlı yakınmalar olabileceği gibi mide bağırsak bozuklukları da olabilir. En sık görülen şikayetler ise çabuk yorulma ve halsizliktir (%90). Bunları nefes darlığı (%70), güçsüzlük ve dil yanmaları takip edebilir. Ayırıcı tanıda ise dil özelliği çok tipiktir. Dil rengi kırmızı ve üzerindeli papillalar düzleşmiş olup kaygan bir hal almıştır (kedi dili gibi). Hasta kişi dilindeki yanma hissinden şikayet eder.
Mide, kan ve nörolojik bozuklukların oluşu ve kan, kemik iliği, laboratuvar sonuçları ile mide suyundaki hidroklorik asit olmayışı B12 eksikliği oluşunu gösteren durumlardır. Kan testlerinde pernisiyöz anemik kişilerin eritrosit sayıları 3 milyonun altındadır. Eritrositlere bakıldığında makrositik yapıda olup içlerinde ise bol hemoglobin olduğu görülür. Genellikle kanda bozuk olan bu eritrositlerin yıkım ürünü olan bilirubin miktarında artma olur.
Pernisiyöz anemilerde hastanın tedavisi ömür boyu belirli aralıklarla B12 vitamini almasıyla tedavi edilir. Başlangıç tedavide iki hafta süreyle gün aşırı 100 mikrogram B12 kas içine enjekte edilerek uygulanır. Daha sonralarda ayda bir kez 100 mikrogram kas içine enjekte edilir. Hastada eğer intrensik faktör yetersizliği varsa ağızdan alınan tabletler önerilmez.
Pernisiyöz anemili kişilerin balık, et, süt ve yumurtadan zengin beslenmesi önerilmektedir.
