Doğum ve Doğumdan Sonra Kanama

Doğum ve Doğumdan Sonra Kanama

Doğum 

Genel Bilgiler

Normal gebelik süresi ortalama 40 haftadır. 37. Haftadan önce olan doğumlar prematüre (erken) doğum iken, 42. Haftadan sonra olan doğumlar Surmatür (uzamış) doğum olarak adlandırılır. Özellikle erken doğum durumu, hem anne hem de bebek için risk taşımaktadır.

Doğum Belirtileri

Doğum aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı ile başlayabilir.

1. Nişan gelmesi: Rahim ağzındaki mukuslu tıkacın kanla karışık atılmasıdır.

2. Gerçek doğum sancılarının başlaması: İstirahatle değişmeyen, karın, sırt veya bele vuran, 2 dakikada bir karnın sertleşmesiyle gelen ve yaklaşık 1 dakika süren sancılardır.

3. Rahim ağzında açılma ve silinme: Muayene sonucu anlaşılabilir. İlk gebeliklerde genellikle saatte 1.2 cm, daha önce doğum yapmış gebelerde ise saatte 1.5 cm açılır. Doğum ise rahim ağzının 10 cm açıldığı zaman gerçekleşir.

4. Su kesesinin açılması: Vajinadan berrak bir sıvının dışarı akışının gözlenmesidir. Su kesesi açıldıkan sonra genellikle ilk 24 saat içinde doğum ağrıları başlar.

Doğum ve Doğumdan Sonra Kanama
Doğumdan sonra kanama 30 doğumda bir görülen ve en sık anne ölümüne neden olan acil bir durumdur.

Doğum ve İlk Yardım

Doğumun başladığı düşünülen bir gebede aşağıdaki malzemeler hazır bulundurulmalıdır:

  1. Temiz örtü veya çarşaf
  2. Temiz havlu
  3. Sıcak su ve sabun
  4. Steril eldiven
  5. Steril makas
  6. 2 arter forsepsi,
  7. Steril göbek klempi
  8. Steril bistüri
  9. Yenidoğan bebek için aspiratör
  10. Povidin-iyodür çözeltisi
  11. Plasenta (bebeğin eşi veya son) için büyük bir tas
  12. Bebek bezi.

Doğum esnasında 3 kişi bulunmalıdır. Eğer daha önce doğuma katılmış bir kişi varsa tercih edilmelidir. Bir kişi ebe görevini üstlenmeli, bir kişi ebeyi asiste etmeli, diğer üçüncü kişi de dış bağlantıları kurmada yardımcı olmalıdır.

Doğumun 3 fazı vardır:

FAZ 1: Bu fazda başlangıçtaki sancılar yavaş yavaş şiddetlenir ve düzenli hal alır. Sancıların süresi yaklaşık 15-30 saniyedir ve 20 dakikadan başlayıp 5 dakikaya kadar inen sıklıkta gelir. Bu fazda gebe kadının rahat yatabileceği iyi bir yatak olmalıdır. Yatağın her iki tarafı da rahat müdahale için açık olmalıdır. Yatak içinde ekstra bir örtü (hasta altı bezi) olmalıdır. Sancılar arası kadının dinlenmesi sağlanmalıdır. Bu dönemde vajinal kanamanın takibi iyi yapılmalıdır.

FAZ 2: Bu faz normalde 2-4 saat sürer. Sancıların şiddeti aniden artar, süresi yaklaşık 45 saniyeye yükselir ve iki sancı arası sıklık 3-5 dakikaya iner. Bu esnada kadının yan yatması (tercihen sol yana) sağlanmalıdır. Çünkü sırt üstü yattığı zaman vena cavaya bası sonucunda kan basıncında düşme yaşanabilir. Genellikle bu fazın sonunda su kesesi (amniotik kese) açılır ve yaklaşık 250-500 ml arasında değisen sıvı akışı olur. Normalde berrak, renksiz ve kokusuz olan amniotik sıvı, bazı durumlarda (bebek anne karnında gaitasını yaptığında) rengi açık yeşilden koyu yeşile değişen renkte olur. Bu durumda bebek kalp sesleri yakından takip edilmelidir.

FAZ 3: Bu faz genellikle 30 dakika sürer. Sancılar maksimum şiddettedir ve yaklaşık 60-90 saniye sürer. İki sancı arası sıklık 2-3 dakikaya iner. Bu sırada ıkınma hissi gelir ancak rahim ağzı tam açılıncaya kadar ıkınmamalı ve nefesini kontrol etmeye odaklanmalıdır:

1) Her sancıda gebe hızlı ve yüzeysel nefes almalıdır.

2) Ikınma hissi gelince derin nefes alıp vermelidir.

Doğum sancılarının başlamasından rahim ağzının tam açılmasına kadar olan süre Doğumun 1. Evresidir. Rahim ağzının tam açılmasından sonra bebeğin tamamen doğumuna kadar olan süre ise Doğumun 2. Evresidir. Rahim ağzı tam açıldıktan sonra doğum yaklaşık 30 dakika veya bir saat sürer. Bebeğin başı görününceye kadar kadın yan yatabilir.

Her sancıda kadın 3 kez aşağıdaki gibi ıkınmalıdır:

1. Derin bir nefes almalı.

2. Nefes içinde tutularak ıkınmalı.

3. Ikınma geçince nefesini derin vermelidir.

Bu aşamada sonra artık kadın sırt üstü yatmalıdır.

Asistanlık yapan kişi doğumda kadına ıkınması gerektiği durumlarda bilgi vermeli, omuzlarından destekleyerek ıkınmasını kolaylaştırmalı ve ara ara kadının terini silerek yardımcı olmalıdır.

Sancılar esnasında bir miktar kan, sümüksü materyal ve gaita gelebilir. Bu durumda eldivenler ve hasta altı bezi değiştirilmeli, alt bölgesi temiz su ve bez ile yıkanmalı ve su sık sık değiştirilmelidir.

Her sancıda bebeğin başı biraz daha görünür hale gelir. Sancı bitince bebeğin başı hafifçe geriye doğru kayar ve diğer sancıda bebeğin başı tamamen doğar.

Doğum esnasında vajinada yırtık ve kanama oluşumunu önlemek için bebeğin başı ve omuzları çok hızlı çekilmemelidir. Bunun için doğum anında bebek şu şekilde çıkarılmalıdır:

1) Ebe bir eliyle perineyi desteklemeli ve labiaları bebeğin başından nazikçe ayırmalıdır.

2) Aynı anda diğer eliyle bebeğin başını aşağıdan yukarıya, pubik kemiğe doğru itmelidir.

3) Bebeğin başı labialardan geçerek dışarıya çıktığında kadına artık ıkınmaması söylenmeli ve bir el ile baş tutulmalıdır. Bebeğin göğüs kafesi doğum kanalında basınç altında olduğundan, bir miktar amniyotik sıvı ve materyal bebeğin ağız ve burnundan dışarı çıkabilir.

4) Hızlıca bebeğin ağız ve burnu steril bir bez ile silinmeli ve aspire edilmelidir.

5) İki el ile bebeğin boynundan tutularak önce aşağıya, alt bezine doğru bir omuz pubik kemiğin altında görünene kadar bebek çekilmelidir.

6) Daha sonra bebek yukarıya doğru iki elle çekilerek diğer omuz da kurtarılmalıdır. Bebek iki elle omuzlarından desteklenerek yukarı doğru çekilmeye devam edilmeli ve sonra iki bacağından kavranarak baş aşağıya doğru tutulmalıdır.

(Önemli Not: Bebeğin kaygan olduğu unutulmamalı ve tutulurken çok dikkatli olunmalıdır)

Daha sonra bebeğin kordonu steril arter forsepsleri ile bebekten 1.5- 2 cm uzaklıkta iki yerden klemplenmeli, steril bir makas ile ikisi arasından kesilmeli ve povidin-iyodür solüsyonu ile temizlenmelidir. (Göbek kordonu yaklaşık 7-10 gün içinde düşmektedir).

7) Bebek daha sonra steril ve önceden ısıtılmış bir havlu ile sarılmalıdır.

8) Normalde bebek doğumdan hemen sonra soluk almaya başlar. Eğer başlamamışsa önce ağız ve burun aspire edilmeli ve oksijen verilmelidir. Eğer hala solunum yoksa acil resusitasyona başlanmalıdır.

9) Steril göbek klempi ile göbek kordonu bebekten 1.5- 2 cm uzaklıkta kesilmeli ve povidin-iyot solüsyonu ile temizlenmelidir. (Göbek kordonu yaklaşık 7-10 gün içinde düşmektedir.

10) Bebek daha sonra temiz bir örtüye sarılmalı ve annenin göğsüne verilerek emmesi sağlanmalıdır.

11) Bebek doğduktan yaklaşık yarım saat sonra placentanın (eşi veya son) ayrılabilmesi için rahim sancıları devam eder. Rahim duvarından ayrılma başlayınca bir miktar kanama görülür ve sonra plasenta rahimden dışarı atılır.

Bebeğin doğumunun gerçekleştiği andan, plasentanın kasılmalar yoluyla dışarı atılmasına kadar olan süre ise Doğumun 3. Evresidir. Plasenta büyük bir tas içine konmalı ve daha sonra hastanede doktor tarafından incelenebilmesi için buzdolabında saklanmalıdır.

Plasenta da ayrıldıktan sonra rahim hızla kasılarak küçülmeye başlar ve kasılmalar sayesinde rahimdeki kan damarları büzülerek kanamanın durması sağlanır. Normal bir doğumda ortalama kan kaybı 300-500 ml kadardır.

Doğum tamamlandıktan sonra kadının alt bölgesi ılık su ve sabunla yıkanmalıdır. Yıkama esnasında vajinadan rektuma doğru steril bir bez ile silinmelidir. Kontaminasyonu önlemek için bezler tek kullanımlık olmalı ve su sık sık değiştirilmelidir. Hasta altı bezi kanamanın miktarı açısından kontrol edilmelidir. Doğumdan sonra kadının nabzı ve tansiyonu kontrol edilmeli, ateşi ölçümelidir.

Doğumdan Sonra Kanama 

Doğumdan sonra kanama 30 doğumda bir görülen ve en sık anne ölümüne neden olan acil bir durumdur. Kanama rahimden veya vajinadan olabilir. En sık sebebi rahmin doğum sonrası yeterince kasılamaması sonucu damarların açık kalmasıdır. Bu durumda rahim gevşek kalır ve ATONİ kanamasına yol açar.

Doğumdan Sonra Kanama Belirtileri 

  • Baş dönmesi
  • Çarpıntı
  • Soğuk terleme
  • Tansiyon düşüklüğü.

Doğumdan Sonra Kanama Durumunda İlk Yardım 

  • IV damar yolu açın
  • %0.9 NaCl (izotonik Sol) infüzyonuna başlayın
  • Sıvı içine oksitosin ve methylergometrin ampul ekleyiniz.
  • Rahime masaj yaparak kasılmasını uyarın.
  • En kısa sürede Hastaneye ulaştırın.

Tags: , , ,

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.