Çocuklarda Tip 2 Diyabet – Şeker Hastalığı
ÇOCUKLARDA TİP 2 DİABETUS MELLİTUS
Tip 2 diabetus mellitus (DM) sadece erişkinlere özgün bir hastalık değildir ve dünya genelinde çocuklarda epidemik olarak ortaya çıktığı gösterilmiştir. Bundan 20 yıl öncesine kadar çocuk ve adölesanlarda yeni başlayan diabet vakalarının %3’ten azı tip 2 diabet iken, günümüzde vakaların % 45’ini oluşturmaktadır. Örneğin ABD’de çocukluk çağında diyabet tanısı olan çocuklarda %8 artış olduğu bilinmektedir. Bununla beraber son on yılda adölesanlarda tip 2 Diyabet görülme sıklığının on kat arttığı saptanmıştır. Genetik ve insülin direncine yol açan obezite, pasif olma, yüksek yağlı veya yüksek kalorili beslenme gibi çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
Çocuklarda Tip 2 Diyabet – Şeker Hastalığı
Tip 2 Diyabet hastası olan bir çok çocuğun aile üyelerinde de bu hastalık vardır. Sıklıkla görülme yaşı 13-14 olan pubertal olgunlaşma sürecinde fizyolojik insülin direncine bağlı olarak gelişir. Tip 2 Diyabet riskinin obezite ve fiziksel hareketsizlik ile artttığı kanıtlanmıştır. Toplumda artan obezite aynı oranda çocukluk çağında tip 2 Diabet görülme sıklığının da artmasına neden olmuştur. Bu nedenle çocukluk döneminde obezitenin önlenmesi şeker hastalığının ortadan kalkmasında ilk adımdır. Tip 2 diyabet tek başına bir hastalık olmayıp komplike sendromların varlığından etkilenen tablo çizer. Bunların en başında insülin direnci/metabolik sendrom gelmektedir.
Tip 2 Diyabet’de, şekerin vücut hücrelerinin içine girmesini sağlayan insüline vücudun direnç göstermesi ve şekeri hücre içine almaması ile kanda şekerin yükselmesiyle seyreder. Pankreastaki beta hücreleri bir süre daha, ısrarlı bir şekilde daha fazla insülin salgılamaya devam eder çünkü kandaki şeker miktarı artmıştır ve bu şekerin hücre içine girerek yakıta dönüştürülmesi gerekmektedir. Uzun bir süre vücut hücreleri insüline kapılarını açmaz ve şeker hücre içine giremez. Bir süre sonra kanda yükselen şeker pankreasın metabolizmasının bozulmasına neden olur ve pankreas insülin üretmemeye başlar. Bu noktadan sonra; hastalık artık insülin direnç varlığından çıkarak tip 2 şeker hastalığı na geçiş yapar. İnsülin direncinden pankreastaki ana yapım hücrelerinin etkilenmesine dayanan uzun soluklu bir yol izleyen tip 2 şeker hastalığının birden bire ortaya çıkmama nedeni budur. Çocuklarda daha sık rastlanan tip 1 diabetten farklı olarak tip 2 diyabet li çocuklarda şişmanlık varken, tip 1 diabetli çocuklar genelde zayıftır. Tip 2 diyabet’e sahip çocukların yaklaşık %85’i obezdir. Ayrıca tip 2 Diyabet varlığında yaklaşık %90 oranda boyun altı, kasık ve meme altı gibi bölgelerde görülen “akantozis nigrikans “ adlı ciltte pigment değişikliği ve cilt dokusunda kalınlaşma vardır.
Tip 2 diabet sinsi seyreder ve önemli olan tanı konduğunda henüz pankreastaki ana hücrelerin insülin üretmekten vazgeçmemiş olmasıdır. Eğer bu aşamada henüz glikoz intolerans bozukluğunda tip 2 diyabet saptanabilirse sürecin yavaşlatılabilmesi söz konusu olabilir.
Tedavide kilo vermek ve artan egzersiz çocuklarda hem tip 2 Diyabetin görülme sıklığını azaltır hem de kontrolünü iyileştirir. Yaşam tarzı değişikliği bu konuda çok önemlidir. Kas kitlesini artırmak, vücut yağını azaltmak, trigliserid ve serbast yağ asitleri başta olmak üzere kan dolaşımındaki yağ miktarını azaltmak, antioksidanlardan zengin beslenmek, lifli gıda diyetine geçiş yapmak, yeterince uyumak ve güne kahvaltı ile başlamak çocuğun insüline duyarlılığının artmasını sağlayacaktır. Pediatrik diabetolojıstler bazı durumlarda insülin tedavisinin yanı sıra tablet formlu ilaçlar başlamaktadırlar.
Çocuklarda Tip 2 Diyabet – Şeker Hastalığı konusuyla ilgili soru ve görüşlerinizi aşağıdaki yorum kısmından sitemiz yazarlarına iletebilirsiniz.
