Hipertansiyon Nedir ? Hipertansiyon, dünya genelinde çok yaygın olan kronik bir rahatsızlıktır. Bu hastalık, ülkemizde ise neredeyse 15 milyon kişide yani her üç kişiden birinde görülüyor. Hastaların geneline bakıldığında hastalığı taşıyan bireylerin yüzde 5 yada 6 sı etkili süren bir tedavi süreci sonucunda sağlığına kavuşabiliyor.
Hipertansiyon Nedir?
Kan, kalp aracılığı ile pompalanır ve damarlarda dolaşır. Bu dolaşım sırasında kan, damarlara bir basınç uygular. Bu basınca tıp dilinde “tansiyon” denir. Bir diğer adı da kan basıncı olarak bilinir. Tansiyon olarak bilinen bu kan basıncı değeri kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Kan basıncı ikiye ayrılır. Bunlar; sistolik ve diastolik kan basıncı olarak bilinir. Kalp kasıldıktan sonra kanı damarlara doğru atar. Kanın damarlara attığı bu kan basıncı sistolik kan basıncı olarak bilinir. Bununla beraber kalp gevşediği zaman bile damarlarda hala mevcut bir kan basıncı bulunur. Bu kan basıncına ise diastolik kan basıncı adı verilir. Diastolik kan basıncı, küçük tansiyon olarak bilinir. Sistolik kan basıncı ise büyük tansiyon olarak bilinir. Genellikle 18 yaşlarındaki bir bireyin dinlenme zamanındaki normal sistolik kan basıncı en yüksek olarak 120 mmHg olabilir. Normal zamandaki diastolik kan basıncı ise yetişkin bir bireyde en yüksek 80 mmHg olabilir.
Hipertansiyon hastası bireylerde kan damarlarındaki basıncın değeri normalin üzerinde seyreder. Bu nedenle artık bu bir hastalıktır.
Hipertansiyon Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Bireylerdeki tansiyon seviyesi 180/ 110 mmHg’ nin üzerine çıkmadığı sürece normal seviye olarak kabul edilir. Fakat bu yükseklik durumu uzun bir süre devam ettiği zaman vücuda bazı olumsuz etkiler verebilir ve bununla beraber bazı hastalıklara kapı aralayabilir. Tansiyonun ve özellikle hipertansiyonun en yaygın belirtileri şu şekildedir:
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi ve baş ağrısı
- Kalp ağrısı
- Düzensiz kalp atış hızı
- İdrara sık sık çıkma (özellikle geceleri sık sık uyanma)
- Kulakta çınlama olması
- Burun kanamaları
- Çift görme veya bulanık görme
- Yorgunluk, isteksizlik, halsizlik
- Bacaklarda şişkinlik olması
Hipertansiyon Neden Olur?
Tansiyon nedenleri kesin olmamakla beraber genellikle çevresel ve genetik faktörlere dayandırılır. Hatta bu çevresel ve genetik faktörler en temek nedenler olarak da sayılabilir. Bununla beraber birinci derece yakınlarda tansiyon öyküsü olan bireylerde hipertansiyon görülme olasılığı daha yüksektir. Yaygın olarak sayabileceğimiz bazı tansiyon nedenleri vardır. Bunlar:
- Kafa içi basıncın yüksek olması
- Şeker hastalığının var olması
- Böbrek tümörlerinin olması
- Troid bezi hastalıklarının olması
- Kolesterol yüksekliğinin görülmesi
- Akut ya da kronik böbrek hastalıkları
- Aşırı tuzlu olan gıdalar tüketmek
- Böbrek damarlarının daralması
- Gebelik
- Sigara ya da alkol kullanımı
- Fazla kiloya sahip olma
- Böbrek üstünde salgılanan kortizon veya aldesteron hormonlarının aşırı salgılanması ve buna bağlı olarak Crohn ve Cushing hastalığının görülmesi
- Aort damarının kalpten çıkışının olduğu bölgenin dar olması
- Soğuk algınlığı ilaçları
- Ağrı kesiciler
olarak bilinir.
Hipertansiyon Tedavisi Nasıldır?
Yüksek tansiyona sahip kişilerde tedavi uygulanırken öncelikle kişilerin yaşam tarzını değiştirmeleri istenir. Kişi, ideal kilonun üzerindeyse öncelikle ideal kiloya gelmesi için diyet programı uygulanır. Yeterli ve dengeli beslenmesi sağlanır. Tuz tüketimi sınırlı olur. Margarin, kuyruk yağı gibi doymuş yağ oranı yüksek olan besinler diyetten çıkarılır. Düzenli olarak fiziksel aktivite yapmaları önerilir. Alkol ve sigara kullanımı kısıtlanır. Yaşam tarzındaki bu değişiklere rağmen tansiyon yüksekliğinde bir değişme olmuyorsa ilaç tedavisine başlanır. Hipertansiyon kronik bir hastalıktır ve yaşam boyu sürebilir. Sürekli hekim kontrolü isteyebilir. İlaçlar düzenli olarak kullanılırsa iyileşme hafif olarak görülebilir.
Tansiyon Nasıl Düşürülür?
- Nar suyu ve greyfurt gibi meyve suları ve kekik suyunun tansiyon düşürücü özelliği olduğu bilinmektedir.
- Halk arasında da tansiyon düşürücü olarak kullanılan sarımsağın kan basıncını düşürdüğü bilinmektedir.
- Yüksek tansiyon sırasında hastanın ayaklarını, ellerini ve kollarını çeşme suyu ile yıkaması önerilir. Ayrıca bunun yanında soğuk su ile yapılan duşun da tansiyon düşürmede önemli bir etkisi olduğu bulunmuştur. Tansiyon yüksekliği yaşandığı zaman bir limonun suyunu sıkıp içmek kan basıncı üzerinde düşürücü etkiye sahiptir.
- Tuzsuz yoğurt ve tuzsuz ayran da tansiyon düşürücü olarak bilinir. Fakat bu noktada yoğurt ya da ayranın tuzsuz olmasına çok fazla dikkat edilmelidir. Aksi tardirde farklı olası olumsuzluklara neden olabilir.