Yapay Rahim İşlemleri
Gebe kalamayan anne adayları için umut veren bir yöntem de yapay rahim uygulamalarıdır. Birbirini izleyen başarısız tüp bebek tedavileri sonrasında belki de yapay rahim yöntemi ile gebe kalma ihtimali gerçek olabilir.
Bu yöntem yakın zamanda dünyada gelişmiş tüp bebek merkezlerinde uygulanmaya başlanmıştır. Ülkemizde de son yıllarda yapıldığı ve başarılı sonuçlar elde edildiği görülüyor. Bu yöntemin, çok iyi durumda embriyolar transfer edilmesine rağmen gebe kalamayan anne adaylarında kullanılması önerilmektedir. Ya da ilaçla tedavi sırasında ilaçlara tepki vermeyen anne adaylarına önerilmektedir. Yapay rahim işlemleri oldukça zahmetli bir çalışma gerektiriyor. Uzun laboratuvar işlemleri yapılması gerekiyor.
Yapay rahim çalışmaları, tüp bebek çalışmalarının doğal bir sonucu sayılabilir. Yapay rahim en çok da embriyonun rahime tutunamaması yüzünden düşük yapan anne adayları için büyük bir umut oldu.
Bu yöntemde, anne adayının rahiminin iç zarından, adetin 21. gününde, biyopsi uygulanarak küçük doku örnekleri alınıyor. Bu örnekler içinde bulunan ve embriyonun tutunması ve gelişimi için gerekli olan hücreler laboratuvar ortamında ayrıştırılyor ve çoğaltılıyor. Sonra eksi 196 derecede dondurularak nitrojen tanklarında saklanıyor. Bu şekilde yapay bir rahim içi dokusu elde edilmiş oluyor. Daha sonra tüp bebek çalışmaları başlıyor ve embriyolar elde ediliyor. Bu aşamada daha önce dondurulmuş olan kültüre edilmiş rahim zarı hücreleri çözdürülüyor. Döllenen yumurtalar yani embriyolar, bu hücrelerin yastık görevi gördüğü yuvaların içine yerleştiriliyor. Arkasından çözdürülmüş rahim dokusu ile birlikte embriyo laboratuvar koşullarında büyütülüyor. Son aşamada embriyolar ve rahim zarı rahme yerleştirilerek daha doğal koşullarda embriyonun rahme tutunması sağlanıyor.
Bu uygulamada anne adayının rahim zarı kullanıldığından, sarılık, AIDS ve benzeri diğer riskli durumlar ortadan kalkmış oluyor. Kültürle çoğaltılan rahim zarı dokusu, embriyo gelişimine hiç bir şekilde zarar vermiyor, aksine embriyonun gelişimini sürdürmesine ve büyümesine daha fazla olanak tanıyor. Kültür ortamında çoğaltılan bu yapay rahim dokusu, protein açısından ve embriyonun gelişimi için gerekli diğer faktörler açısından oldukça zengindir. Bu nedenle bu kültür sıvıları içinde embriyo olgunlaştığı için yapay rahim embriyonun gelişiminde normal koşullara göre daha fazla katkı sağlar. Bunun yanında embriyonun gelişmesi için zararlı olabilecek maddeleri ve antioksidanları da embriyo çevresinden uzak tutar. Keza kültür ortamında salgılanan çeşitli büyüme faktörleri de embriyonun normal gelişimine katkı sağlıyor. Bütün bunlar embriyonun daha kaliteli ve sağlıklı gelişmesi ve büyümesi için yapay rahim çalışmalarının katkılarıdır.
Çeşitli tedavi ve uygulamalara ve çabalara rağmen yıllardır gebe kalamayan anne adaylarında yapay rahim işlemleri yöntemi ile başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
Bir tüp bebek tedavi yöntemi olarak yapay rahim yöntemi şu durumlarda uygulanmaktadır:
- Denenmiş ama sonuç alınamamış tüp bebek çalışmaları sonrasında
- 40 yaşını geçmiş ancak gebe kalamamış anne adaylarında
- FSH testlerinde yüksek değerler belirlenen anne adaylarında
- İlaçlara olumlu yanıt vermeyen anne adaylarında
Yapay rahim çalışmaları sırasında anne adayı açısından fazla sıkıntılı bir durum söz konusu değildir. Ancak çok yoğun bir ekip çalışması gerektirmektedir. Bu çalışmalar sırasında aksaklık olmaması ve herşeyin planlı ve zamana uygun yürümesi gerekir. Bu yüzden de bütün bu çalışamalardan başarılı sonuçlar elde etmek ve umutları boşa çıkarmamak için en önemli koşullardan biri, doğru ve güvenilir bir tüp bebek merkezinin seçilmiş olmasıdır. Her tüp bebek tedavi merkezinde yapay rahim uygulaması yoktur. Kadrosu uzmanlardan oluşan, donanımlı personele ve dünya standartlarında her türlü ekipman ve laboratuvar ortamlarına sahip bir tüp bebek merkezinde bu tedavi yönteminin uygulanması başarı şansını da yüksek tutacaktır.