Çölyak Hastalığı
Çölyak hastalığı buğday, arpa, yulaf ve çavdarda mevcut olan gluten proteinine karşı gelişen ince bağırsak hassasiyeti olarak adlandırılır. Kısaca tanımlanacak olursa ince bağırsağın glutene karşı hassasiyet ve alerji geliştirmesidir.
Çölyak hastalığı diyete gluten içeren tahılın eklenmesiyle gelişen bir hastalıktır. Bu hastalıkta genetik faktör çok önemlidir. Ailesinde çölyak rahatsızlığı bulunan bireylerde çölyak hastalığı baş göstermesi daha yüksek bir olasılıktır. Ayrıca down sendronlu ve otoimmünlü bireylerde de çölyak hastalığı olma olasılığı yüksektir.
Bu hastalığın belirtilerine değinecek olursak; bu hastalık iki tür belirti göstermetedir. Birincisi sindirim sistemine ait belirtilerdir. Altı aylık ile yirmi dört aylık bebeklerde kronik kusma, ishal, iştahsızlık, huzursuzluk ve kilo alamama gibi belirtiler görülmektedir. Yirmi dört aylıktan büyük olan çocuklarda ise kronik kabızlık, karın ağrısı ve ishal belirtileri gözlenir.
Çölyak hastalığı buğday, arpa, yulaf ve çavdarda mevcut olan gluten proteinine karşı gelişen ince bağırsak hassasiyeti olarak adlandırılır. Kısaca tanımlanacak olursa ince bağırsağın glutene karşı hassasiyet ve alerji geliştirmesidir.
Diğer belirtiler adı altında incelenen belirtiler ise yetişkinin yaşıtlarına göre kısa boylu olması, regl başlangıcında gecikme ve ergenliğe girme zamanında gecikme olarak değinilmektedir. Demir eksikliği, karaciğer enzimlerinde yükseklik, kemik mineral yoğunluğunda azalma da çölyak hastalığının belirtileri arasında sayılmaktadır.
Çölyak hastalığının tedavi sürecine değinecek olursak; glutensiz diyet denilen bir beslenme şeklidir. Tahıl içeren gıdalardan kaçınılır. Yani çavdar, buğday, arpa gibi gıdalardan tamamiyle uzak durulmalıdır. Yulaflı gıdalar bazı hastalarda tüketilmesinde bir sakınca olmamakla beraber bu besinlerede tahıl karışma riski olmasıyla birlikte yulaflı gıdalardanda uzak durulması tavsiye edilmektedir. Bu beslenme şekli ömür boyu sürecek bir diyet şeklidir bu unutulmaması gereken bir noktadır. Hastalığın tedavi sürecinde aile ve hekim iş birliği çok önmelidir. Aile doktorun tavsiyelerine uymalıdır. Günümüzde çölyak hastalığına olan duyarlılığın artmış olması nedeniyle, glutensiz un ve ekmek gibi gıdaları bulmak hiçte zor değildir.
Çölyak hastalığına gerekli özeni göstermemiş hastalarda uzun vadede ince bağırsaklarında lenfoma görülme olasılığı yüksektir. Ayrıca kısırlık da gözlenir.
Çölyak hastalığı bulaşıcı veya çevresine zarar verecek bir hastalık değildir. Öncelikle bunun bilinmesi gerekir. Ömür boyu sürecek olan bir diyet programı herkes için oldukça zorlayıcı ve can sıkıcı olmaktadır. Bu yüzdendir ki çölyak hastasının yakınları bu kişilere yardımcı olmalıdır. Bir çocuğa buğdaydan elde edilen bir besini yiyemeyecek olmasını anlatmak ve kabullendirmek kolay olmayacaktır. Bu yüzdendir ki hastanın ailesinin çocuğuna bu konuda özel ilgi ve alaka göstermesi gerekecektir. Unutulmamalıdır ki çölyak hastalığı beslenmede bazı yiyeceklerden uzak kalınması gereken bir hastalıktır ve bu bireyler de normal bireylerdir.
